Programma 6 | Sociaal domein

Portefeuillehouder(s)	Van de Nadort, Hoen, Rikkers, den Hartigh en Zonderland
Organisatie	Beleid, Schakelteam en Gebiedsteams

Taakvelden

Samenkracht en burgerparticipatie
Toegang en eerstelijnsvoorziening
Inkomensregelingen
WSW en beschut werk
Arbeidsparticipatie
Maatwerkvoorzieningen (WMO)
Maatwerkdienstverlening 18+
Hulp bij het huishouden (WMO)
Begeleiding (WMO)
Dagbesteding (WMO)
Overige maatwerkarrangementen (WMO)
Maatwerkdienstverlening 18-
Jeugdhulp begeleiding
Jeugdhulp behandeling
Jeugdhulp dagbesteding
Jeugdhulp zonder verblijf overig
Pleegzorg
Gezinsgericht
Jeugdhulp met verblijf overig
Jeugdhulp behandeling GGZ zonderverblijf
Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ-verblijf
Gesloten plaatsing
Geëscaleerde zorg 18+
Beschermd wonen (WMO)
Maatschappelijke- en vrouwenopvang (WMO)
Geëscaleerde zorg 18-
Jeugdbescherming
Jeugdreclassering

Beleidsnota's

2014 Beleidsplan Hart voor de jeugd
2014 Verordening Individuele inkomenstoeslag
2014 Beleidsnota Re-integratie en participatie Oost- en Weststellingwerf 2015-2018
2014 Handhavingsverordening Participatiewet
2014 Beleidsplan Nieuwe Wmo
2015 Verfijning beleidsplan Re-integratie en participatie Oost- en Weststellingwerf 2015/2018
2017 Maatregelverordening Weststellingwerf
2017 Re-integratieverordening Weststellingwerf
2018 Kadernota Armoedebeleid en Schuldhulpverlening 2018 - 2021
2021 Beleidsnota nieuwe Wet inburgering OWO 2022-2025
2022 Verordening Maatschappelijke ondersteuning Weststellingwerf

Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid

Jeugd
In 2024 hebben we nieuwe regionale contracten voor jeugdhulp. We werken aan goede uitvoering van de contracten door te monitoren, de vlechtwerkers begeleiding te bieden bij het doen van verwijzingen en snel te reageren op signalen of bijzonderheden.
De Hervormingsagenda is in juni 2023 vastgesteld. Het doel van deze Hervormingsagenda is om een goed en financieel beheersbaar jeugdhulpsysteem te realiseren. Voor de begroting moet er rekening gehouden worden met een besparing op de uitgaven. Hoe we dit in Friesland gaan doen is nog niet duidelijk. De besparing is afhankelijk van de daadwerkelijke realisatie van de maatregelen. Dit gaat een landelijke commissie in 2025 onderzoeken. De besparing die het kabinet had ingeboekt voor de komende jaren is een verantwoordelijkheid van het Rijk en niet van de gemeenten.

Nieuw beleidsplan arbeidsdeelname en participatie
In 2024 stellen we nieuw beleid rondom arbeidsdeelname en participatie vast. Dit als uitwerking vanuit het collegeprogramma 2022-2026 waarin staat dat we een plan opstellen om extra in te zetten op arbeidsdeelname en participatie.

Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (Wams)
De verwachting is dat per 1 juli 2024 de wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (Wams) in werking treedt. Dit is dan de juridische basis waarop de noodzakelijke persoonsgegevens gedeeld, verzameld en verwerkt worden. Ook staan in de nieuwe wet regels voor het organiseren van een gecoördineerde, integrale aanpak. De GGD Fryslân heeft vanuit de Friese gemeenten de opdracht gekregen om de gevolgen van de wet Wams in beeld te brengen en de gemeenten te begeleiden in de invoering hierin.

Opvang Oekraïners
De oorlog in Oekraïne zorgt ervoor dat miljoenen Oekraïense ontheemden worden opgevangen in Europa. In Weststellingwerf zal de gemeente ook in 2024 verantwoordelijk zijn voor het opvangen van vluchtelingen uit Oekraïne. Nu de oorlog langer duurt veranderen de behoeften van de vluchtelingen ook. De wens om de taal te leren, om naar school te gaan en om verder te integreren in de maatschappij wordt groter. De blijvende onzekerheid over de toekomst heeft impact op het welzijn van de vluchtelingen. Hier verwacht de gemeente meer inzet op te moeten plegen in 2024.

De verwachting is dat in 2024 de tijdelijke wet opvang ontheemden Oekraïne van kracht zal zijn. Dit betekent dat het staatsnoodrecht niet meer van toepassing is en de verantwoordelijkheid verschuift van burgemeester naar het college van B&W.

Wat willen we bereiken?

Aan de slag met de Sociale Basis

Wat willen we bereiken?

De vakgroep Sociale basis werkt vanuit de volgende visie:
We werken samen met inwoners in buurten en dorpen om de verbinding tussen inwoners te versterken en de leefbaarheid te vergroten. Hierdoor kan iedereen meedoen aan de samenleving.
Met inwoners en organisaties werken we samen aan eigen kracht, samenredzaamheid en helpen we burgerinitiatieven te laten groeien, waardoor wij bijdragen aan het welbevinden op alle leefgebieden. We maken hierbij gebruik van formele en informele netwerken om te komen tot de meest duurzame oplossing.

Wat doen we ervoor

Aan de slag met Inburgering

Wat willen we bereiken?

Inburgeraars doen snel en volwaardig mee in de Nederlandse maatschappij, het liefst via betaald werk.
Meedoen vraagt kennis van de Nederlandse taal en (lokale)cultuur. Het vraagt om te participeren in
het onderwijs of door (vrijwilligers)werk en mee te doen aan sport- en/of culturele activiteiten. Integratie is niet alleen taal en werk maar ook breder, zoals meedoen in de buurt, schoolactiviteiten van de kinderen. Gezondheid is ook een onderdeel van de integratie, zoals het bezoeken van een tandarts en huisarts.

Wat doen we ervoor

Aan de slag met Participatie

Wat willen we bereiken?

We werken aan een inclusieve samenleving waarin iedereen meetelt en meedoet. Vanuit de Participatiewet ondersteunen wij inwoners bij hun re-integratie. Dit door inwoners die verder van de arbeidsmarkt afstaan weer mee te laten doen in de samenleving en te zorgen dat inwoners blijven participeren.

Wat doen we ervoor

Bestemming Noordwolde

Wat willen we bereiken?

Zoals gepland eindigt op 31 december 2023 het project Bestemming Noordwolde. In 2024 werken we nog aan de eindverantwoording en de monitoring over fase 6. Uiteindelijk verschijnt in 2025 de eindevaluatie van 14 jaar Aandachtsgebieden Stellingwerven.

Bestemming Wolvega

Wat willen we bereiken?

Bestemming Wolvega heeft als doel het versterken van de sociale structuren en samenhang in Wolvega op een manier die recht doet aan de kracht van de lokale samenleving. Het initiatief leggen we daarmee bij inwoners van Wolvega en de onderlinge verbanden waarin zij actief zijn. Door inzet op het versterken van de sociale structuren beogen we dat Wolvega - meer dan in de huidige situatie - een levendig, inclusief en divers dorp wordt.

Dit is onderdeel van programma 6, maar de uitgebreide toelichting hierop staat in de paragraaf regiodeal.

Toegang sociaal domein

Wat willen we bereiken?

We willen dat onze inwoners het gebiedsteam goed weten te vinden voor ondersteuningsvragen en dat ze een goede dienstverlening ervaren. Hierbij hanteren we de landelijke uitgangspunten:

Ik kan het gebiedsteam goed bereiken op verschillende manieren.
Ik kan alle stappen makkelijk doorlopen.
Ik krijg persoonlijke hulp bij aanvragen als ik dat nodig heb.
Ik krijg genoeg informatie om te beslissen.
Ik word respectvol behandeld.
Ik begrijp de gegeven informatie.

Wat doen we ervoor

Aan de slag met aanpak armoede en schulden

Wat willen we bereiken?

Inwoners met een laag inkomen willen we meer financiële armslag bieden. Niet alle regelingen worden al door de volledige doelgroep benut. We willen het bereik van de regelingen vergroten door meer bekendheid te geven aan de regelingen en inwoners actiever hulp te bieden met het aanvragen van de voorzieningen.

Meedoen is ook voor kinderen belangrijk. Kinderen uit gezinnen die opgroeien met een laag inkomen moeten net als leeftijdsgenoten mee kunnen doen aan sport, cultuur of andere activiteiten.

Inwoners met geldzorgen en schulden willen we passende trajecten bieden om beter rond te kunnen komen en schulden op te lossen. Door onze aanpak willen we inwoners eerder bereiken zodat schulden sneller worden opgelost en inwoners weer zonder geldzorgen verder kunnen.

Wat doen we ervoor

Aan de slag met jeugdhulp

Wat willen we bereiken?

Gemeenten zijn wettelijk verplicht een aantal taken op gebied van jeugdhulp uit te voeren, namelijk:
• jeugdhulp van goede kwaliteit aanbieden;
• voorzieningen op het gebied van jeugdhulp (jeugdhulpplicht) treffen;
• jeugdbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering organiseren;
• maatregelen voor de aanpak van kindermishandeling nemen;
• de samenwerking met andere sectoren zoals zorg, onderwijs, politie en justitie zoeken.

Door deze taken uit te voeren willen we bereiken dat onze jeugd veilig en gezond opgroeit en zich ontwikkelt op een manier die past bij hun mogelijkheden.
Dit doen we door blijvend te investeren in:
- positief opgroeien
- een sterke basis, door samenwerkingen zoals integrale vroeghulp
- sterke preventie, met groepsaanbod gericht op versterken van assertiviteit en weerbaarheid
- duurzaam effectieve hulp, die samen met het gezin wordt gekozen en ingezet
- integraal werken dichtbij de jeugdige en het gezin, door inzet van casusregie waar dat nodig is

Wat doen we ervoor

Aan de slag met de Wmo

Wat willen we bereiken?

Wij bieden maatwerk. De zorg en ondersteuning wordt zo licht en ‘gewoon’ mogelijk ingezet. Waar nodig wordt zwaardere en specialistische zorg geboden. De focus ligt op veerkracht en aanpassingsvermogen. We streven naar de juiste en goede zorg en ondersteuning voor onze meest kwetsbare inwoners. Het perspectief van de inwoner is leidend en wij zoeken afstemming en samenwerking met betrokken professionals. In 2024 is een specifiek thema waarop wij ons richten Wmo vervoer. Daarmee kan een breed perspectief gevormd worden over de sterke kanten en knelpunten van onze dienstverlening, in samenwerking met de inwoner en betrokken partijen zoals vervoersbedrijven.

Wat doen we ervoor

Versterken ketensamenwerking ouderen

Wat willen we bereiken?

In Weststellingwerf hebben we te maken met een dubbele vergrijzing. Dubbele vergrijzing is datgene wat er gebeurt wanneer niet alleen de groep ouderen steeds groter wordt, maar daarnaast de gemiddelde leeftijd ook steeds hoger wordt. Hierdoor neemt de vergrijzing op twee verschillende manieren toe: een dubbele vergrijzing. Daarnaast blijven ouderen langer thuis wonen. We willen dat ouderen zo lang mogelijk in een geschikte woning kunnen blijven en daarmee in hun eigen sociale omgeving blijven meedoen. Het is belangrijk om de sociale omgeving van ouderen optimaal in te zetten om hun zelfredzaamheid en zelfstandigheid te ondersteunen. We streven daarom naar samenwerking in een vroeg stadium, waarbij alle partijen rondom ouderen betrokken worden. Hierbij kan gedacht worden aan aanbieders, gebiedsteams en eerstelijnszorg maar ook aan verenigingen, burgerinitiatieven of andere voorliggende voorzieningen. We brengen samenhang aan in de verschillende projecten, hebben aandacht voor ouderenmishandeling en de samenwerking met Veilig Thuis en de politie.

Wat doen we ervoor

Wat mag het kosten

Bedragen x €1.000

Exploitatie	Rekening 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027
Lasten
6-1 Samenkracht en burgerparticipatie	2.985	5.805	5.858	2.061	2.033	1.910
6-2 Toegang en eerstelijnsvoorziening	1.576	1.569	2.926	2.926	2.926	2.926
6-3 Inkomensregelingen	10.506	10.063	10.307	10.307	10.307	10.307
6-4 WSW en beschut werk	4.500	4.354	3.919	3.919	3.919	3.919
6-5 Arbeidsparticipatie	962	1.269	1.198	1.198	1.198	1.198
6-6 Maatwerkvoorzieningen (WMO)	939	1.468	1.246	1.246	1.246	1.246
6-71 Maatwerkdienstverlening 18+	5.808	392	484	484	484	484
6-71A Hulp bij het huishouden (WMO)	0	2.778	2.658	2.658	2.458	2.458
6-71B Begeleiding (WMO)	0	1.601	1.601	1.601	1.601	1.601
6-71C Dagbesteding (WMO)	0	901	901	901	901	901
6-71D Overige maatwerkarrangementen (WMO)	0	110	110	110	110	110
6-72 Maatwerkdienstverlening 18-	7.247	720	312	-488	-488	-388
6-72A Jeugdhulp begeleiding	0	700	700	700	700	700
6-72B Jeugdhulp behandeling	0	350	350	350	350	350
6-72C Jeugdhulp dagbesteding	0	700	700	700	700	700
6-72D Jeugdhulp zonder verblijf overig	0	3.370	3.353	3.353	3.353	3.353
6-73A Pleegzorg	0	310	310	310	310	310
6-73B Gezinsgericht	0	580	580	580	580	580
6-73C Jeugdhulp met verblijf overig	0	710	710	710	710	710
6-74A Jeugdhulp behandeling GGZ zonderverblijf	0	350	350	350	350	350
6-74B Jeugdhulp crisisLTAGGZ-verblijf	0	490	490	490	490	490
6-74C Gesloten plaatsing	0	250	284	284	284	284
6-81 Geëscaleerde zorg 18+	-215	244	0	0	0	0
6-81A Beschermd wonen (WMO)	0	-344	50	50	50	50
6-81B Maatschappelijke- en vrouwenopvang (WMO)	0	59	59	59	59	59
6-82 Geëscaleerde zorg 18-	2.399	370	0	0	0	0
6-82A Jeugdbescherming	0	666	666	666	666	666
6-82B Jeugdreclassering	0	60	57	57	57	57
Totaal Lasten	36.707	39.896	40.178	35.581	35.354	35.331
Baten
6-1 Samenkracht en burgerparticipatie	1.649	3.674	4.084	284	256	136
6-2 Toegang en eerstelijnsvoorziening	-9	38	38	38	38	38
6-3 Inkomensregelingen	7.189	7.526	7.972	7.972	7.972	7.972
6-5 Arbeidsparticipatie	1	0	0	0	0	0
6-6 Maatwerkvoorzieningen (WMO)	230	196	196	196	196	196
6-71 Maatwerkdienstverlening 18+	100	0	0	0	0	0
6-71B Begeleiding (WMO)	0	0	0	0	0	0
6-72 Maatwerkdienstverlening 18-	37	0	0	0	0	0
6-81 Geëscaleerde zorg 18+	0	0	0	0	0	0
Totaal Baten	9.198	11.433	12.289	8.489	8.461	8.341
Saldo van lasten en baten	27.509	28.463	27.889	27.092	26.893	26.990
Onttrekkingen
0-10C Mutaties reserves	25	164	15	0	0	0
Resultaat	27.484	28.299	27.874	27.092	26.893	26.990

Lasten, gegroepeerd naar beleidsveld

						x € 1.000
Toelichting per beleidsveld:	Rekening 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	MJB 2025	MJB 2026	MJB 2027
Samenkracht en burgerparticipatie	2.985	5.805	5.858	2.061	2.033	1.910
Toegang en eerstelijnsvoorziening	1.576	1.569	2.926	2.926	2.926	2.926
Participatie	15.968	15.686	15.424	15.424	15.424	15.424
WMO	6.531	7.208	7.109	7.109	6.909	6.909
Jeugdzorg	9.646	9.627	8.862	8.062	8.062	8.162
Totaal generaal Programma 6 Lasten	36.706	39.896	40.178	35.581	35.354	35.331

Toelichting wat mag het kosten

Begroting 2024 ten opzichte van 2023
De directe loonkosten van personeel moeten worden verdeeld over de taakvelden die in ieder programma staan. Om de kosten per taakveld beter in beeld te hebben is de verdeling voor 2024 opnieuw uitgerekend. Dit geeft een verschuiving in de kosten van de diverse taakvelden.

Lasten

Samenkracht en burgerparticipatie
- Er ontstaat een voordelig verschil bestaande uit: De Spuk wet inburgering 2023 (€ 272.900) is alleen voor 2023. Voor Bestemming Wolvega is in 2023 een incidenteel budget beschikbaar (€ 850.600), het deel wat niet opgaat in 2023 hevelen we bij de jaarrekening over naar 2024 om daar de rest van het project mee te bekostigen. Voor gas en stroom hebben we een lager bedrag begroot (€ 135.000). Bestemming Noordwolde fase 6 loopt in 2023 af (€ 160.000). En in 2023 zijn er incidentele budgetten voor het opstellen van een strategische visie Sociaal Domein (€ 60.000), voor de Versterking van de uitvoering, maatwerk en service (€ 60.000) en voor het wegwerken van achterstanden ontstaan door Corona (€ 61.500).
- Er ontstaat een nadelig verschil vanwege: Voor de noodopvang van vluchtelingen uit Oekraïne verwachten we meer uit te geven dan in 2023 (€ 1.650.000). Zie ook bij toelichting op de baten.

Toegang en eerstelijnsvoorziening
Door de nieuwe taakveldenindeling worden de directe loonkosten van de gebiedsteams nu toegerekend aan dit taakveld in plaats van aan Jeugd, WMO en Participatie. Dit geeft een verschil van € 1.300.000.

Participatie
In 2023 is een incidenteel bedrag beschikbaar voor de energietoeslag (€ 680.000). En in 2024 zijn de BUIG budgetten geactualiseerd (€ 696.000). De rest van het verschil komt door de herverdeling van de directe loonkosten.

Wmo
Voor beschermd wonen is in 2023 bij de voorjaarsnota al rekening gehouden met een teruggaaf van de centrumgemeente Leeuwarden. Dit geeft daardoor een nadelig verschil in 2024 van € 400.000. Bij de ombuigingen in 2021 is er voor het jaar 2024 een verlaging van het budget ingeboekt van € 120.000. De rest van het verschil komt door de herverdeling van de directe loonkosten.

Jeugdzorg
In 2023 is er een incidenteel budget voor het inkoopproces van SDF (€ 30.000). De rest van het verschil komt door de herverdeling van de directe loonkosten.

Begroting 2024 en meerjarenperspectief
Lasten
Participatie
We hebben voor de noodopvang Oekraïners tot en met 2024 een bedrag begroot, dit geeft een verschil van € 3.800.000

Jeugdzorg
Vanaf 2025 hebben we een stelpost (€ 800.000 in 2025 en 2026; € 700.000 in 2027) opgenomen voor de hervormingsagenda jeugd. Vanuit het Rijk komen er maatregelen waardoor wij minder kosten gaan maken. Zie hiervoor ook de toelichting bij de uitgangspunten.

Baten, gegroepeerd naar beleidsveld

						x € 1.000
Toelichting per beleidsveld:	Rekening 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	MJB 2025	MJB 2026	MJB 2027
Samenkracht en burgerparticipatie	1.649	3.674	4.084	284	256	136
Toegang en eerstelijnsvoorziening	9	38	38	38	38	38
Participatie	7.190	7.526	7.972	7.972	7.972	7.972
WMO	331	196	196	196	196	196
Jeugdzorg	37	0	0	0	0	0
Mutaties reserves	25	164	15	0	0	0
Totaal Programma 6 Baten	9.241	11.597	12.304	8.489	8.461	8.341

Toelichting wat mag het kosten

Begroting 2024 ten opzichte van 2023

Baten
Samenkracht en burgerparticipatie
De Spuk uitkering wet inburgering 2023 (€272.900) is alleen voor 2023. Voor Bestemming Wolvega is in 2023 een incidenteel budget beschikbaar (€ 850.600), het deel wat niet opgaat in 2023 hevelen we bij de jaarrekening over naar 2024 om daar de rest van het project mee te bekostigen. De provinciale bijdrage voor Bestemming Noordwolde fase 6 loopt in 2023 af (€ 100.000). Voor de noodopvang van vluchtelingen uit Oekraïne in 2023 verwachten we een zelfde bedrag aan rijksbijdrage als onze uitgaven en in 2024 € 1.650.000 meer dan in 2023.

Participatie
In 2024 zijn de BUIG budgetten geactualiseerd, een verschil van € 446.000.

Mutaties reserves
Voor dekking van budgetoverhevelingen uit 2022 hebben we in 2023 een bedrag uit de algemene reserve begroot van € 139.000. En uit de reserve investeringsambities houden we rekening met een bijdrage € 25.000 in 2023 en € 15.000 in 2024 vanwege proceskosten regiodeal.

Begroting 2024 en meerjarenperspectief
Baten

Mutaties reserves
Voor de jaren 2025 tot en met 2027 zijn er geen mutaties reserves begroot.

Investeringen

Omschrijving	2024	2025	2026	2027
Investeringsbudget gemeentelijke gebouwen op basis van het MJOP	163.143	101.813	337.226	0
Totaal bruto investeringsbedrag	163.143	101.813	337.226	0