In deze begroting op hoofdlijnen lichten wij het financiële beeld voor de komende jaren van de gemeente Weststellingwerf toe.
We leven in bijzonder onzekere tijden. Toch staat onze gemeente er financieel gezien heel anders voor dan vorig jaar. Waar we eerder nog rekening hielden met een tekort op onze begroting van 2023, zien we nu een structureel sluitende begroting. Toch zijn de onzekere tijden voor de Nederlandse gemeenten nog niet voorbij. Hieronder lichten we een en ander toe.
Veel extra inkomsten, het merendeel is incidenteel
De inkomsten vanuit het gemeentefonds zijn van grote invloed op ons begrotingssaldo. In de afgelopen periode vonden er veel ontwikkelingen plaats binnen dit gemeentefonds. Zo is de lang aangekondigde herijking van het gemeentefonds nu daadwerkelijk verwerkt. Dit betekent dat het gemeentefonds volgens een nieuwe berekening verdeeld wordt over de Nederlandse gemeenten. Onze gemeente krijgt volgens deze nieuwe berekening een groter aandeel en dus meer inkomsten uit het gemeentefonds. Er is een maximum gesteld aan het herverdeeleffect. Wij ontvangen daardoor ongeveer € 1 miljoen structurele extra inkomsten vanaf 2025.
Onze inkomsten zijn ook toegenomen doordat het regeerakkoord van de nieuwe regering verwerkt is in het gemeentefonds. Dit heeft alles te maken met de systematiek 'samen trap op - samen trap af' waarmee wordt gerekend. Geeft het Rijk meer uit, door in dit geval het regeerakkoord, dan krijgt de gemeente ook meer geld van het Rijk. Ook ontvangen we meer inkomsten vanwege de hogere loon- en prijsontwikkeling.
Tot slot zijn er afspraken gemaakt tussen het Rijk, de VNG en de provinciale toezichthouders over extra middelen in 2024 tot en met 2026 naar aanleiding van tekorten op het gebied van jeugdzorg.
De extra inkomsten door de nieuwe verdeling van het gemeentefonds zijn structureel. De andere extra inkomsten zijn grotendeels incidenteel.
Het ravijnjaar 2026
De VNG en diverse media spreken, als ze het over de financiële situatie van de Nederlandse gemeenten hebben, over het ravijnjaar 2026. Ook ons saldo daalt in 2026 behoorlijk ten opzichte van 2025. Anders dan sommige andere gemeenten hebben wij echter geen negatief saldo in 2026. Wij behouden een structureel sluitend saldo. Toch zijn er nog veel onzekerheden, denk bijvoorbeeld aan de middelen voor jeugd, klimaat, stikstof, veenweide, enzovoort.
Het kabinet heeft aangekondigd om in september meer duidelijkheid te geven over de financiële situatie van gemeenten vanaf 2026. In de 'Contourennota financieringssystematiek medeoverheden' geeft het kabinet aan dat het de zorgen van gemeenten over de financiële situatie vanaf 2026 begrijpt. Het kabinet herhaalt in de Contourennota de ambitie om voor de periode vanaf 2026 een nieuwe financieringssystematiek uit te werken en daarbij een verruiming van het gemeentelijke belastinggebied te betrekken. We blijven uiteraard de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten houden.
Ook voor onze inwoners zijn het onzekere tijden
We hebben als gemeente te maken met veel onzekerheden en we merken de gevolgen van de enorme prijsstijgingen. Maar dat geldt ook voor onze inwoners. Er is een steeds groter wordende groep huishoudens die de eindjes niet meer aan elkaar kan knopen. Het Rijk houdt zich uiteraard bezig met deze problematiek en heeft maatregelen aangekondigd. Als gemeente willen en kunnen we ook iets doen. Dat willen we doen door geen indexatie te berekenen over de ozb-opbrengst. Eerder namen we ons bij de voorjaarsnota 2022 voor om de ozb-opbrengst te indexeren met 2,4%. Om de pijn voor onze inwoners iets te verzachten en omdat het financieel gezien mogelijk is, willen we de aangekondigde stijging loslaten.
Met de informatie en kennis die we nu hebben komen we tot een structureel sluitende begroting. Via de reguliere planning en controlcyclus houden we, zoals u gewend bent, de vinger aan de pols en houden we de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten.