Programma 6 | Sociaal domein

Portefeuillehouder(s)	Hoen, Hartog, den Hartigh en Zonderland
Organisatie	Beleid, Projecten, Schakelteam en Gebiedsteams

• Arbeidsparticipatie
• Begeleide participatie
• Geëscaleerde zorg 18+
• Inkomensregelingen
• Maatwerkdienstverlening 18+
• Maatwerkdienstverlening 18-
• Maatwerkvoorzieningen (Wmo)
• Wijkteams
• Geëscaleerde zorg 18-

Autonome ontwikkeling
Extra krediet chalets Hoofdweg
Dit betreffen de kapitaallasten van de investering. Zie toelichting hieronder bij kopje investeringen. 

Actualisatie budget vergoeding opvang Oekraïners
Voor de opvang van Oekraïners is het normbedrag naar beneden bijgesteld per 1 januari 2024. We hebben onze raming op basis van de normbedragen 2023 gemaakt. De actualisatie is op basis van de nieuwe normbedragen 2024. De financiële effecten zijn neutraal omdat de vergoeding van het Rijk ook neutraal zijn opgenomen. Daarnaast hebben we ook voor 2025 een raming gemaakt.

Project MDT divers
Voor deelname aan het project MDT divers ontvangen wij vanuit het project een subsidie voor 2024 en 2025. MDT staat voor maatschappelijke diensttijd en biedt jongeren de kans om gedurende een aantal weken tot maanden hun talenten te ontdekken, iets te doen voor de samenleving en anderen te ontmoeten. Wij maken ook kosten hiervoor, deze worden grotendeels uit deze bijdrage betaald en deels uit ons bestaande budget Sociale basis. Wij doen hier al aan mee, echter de bedragen (budgettair neutraal) waren nog niet opgenomen in de begroting.

Indexatie
BUIG
In de meerjarenbegroting is € 7.775.500 opgenomen budget BUIG wat we van het Rijk ontvangen. Op basis van de voorlopige beschikking 2024 ontvangen we € 8.111.500 budget BUIG van het Rijk. Het verschil is € 336.000. We verwachten dat we het extra budget volledig nodig hebben voor het indexeren van de uitkeringen. Vandaar dat dit bedrag zowel aan de baten als de lastenkant is opgenomen. Het gaat dan om de reguliere indexatie per 1 januari 2024 (3,75%), extra verhoging per 1 juli 2024 (1,2%) en de reguliere indexatie per 1 juli 2024 (% nog niet bekend).

Sociale werkvoorziening 
Er is een structurele verhoging nodig van € 124.000 voor de Sociale Werkvoorziening door indexatie en cao-akkoord voor de Sociale Werkvoorziening. Voor 2024 is begroot € 3.911.000. Met een verhoging door indexatie en cao ontwikkelingen komt de bijdrage inclusief de bijdrage voor de GR voor 2024 uit op € 4.035.000. Bij het opstellen van de begroting 2024 was het nog niet duidelijk welke gevolgen een eventueel onderhandelingsresultaat met zich mee zou brengen. Inmiddels is bekend dat er op 14 december 2023 een cao-akkoord is bereikt. Door gemeenten is aan de VNG wederom opgeroepen om bij het rijk te blijven aandringen op structurele financiële compensatie van de kosten, ook met terugwerkende kracht.
Door de vastgestelde indexatie op de DVO Sociale Werkvoorziening (met Caparis) maar ook door de bovenstaande cao ontwikkelingen zijn de tarieven per 2024 verhoogd.

Specifieke uitkering 
Wet inburgering 2021
In het kader van de Wet inburgering krijgen we ook voor 2024 een specifieke uitkering (€ 540.884). Deze moet aan zowel de baten als de lastenkant geraamd worden, zodat uw raad deze uitgaven autoriseert. Voor ons saldo is de SPUK budgettair neutraal. 

Nieuwe ontwikkeling
Beleidsplan Arbeidsdeelname en Participatie
De gemeente Weststellingwerf heeft vanaf februari 2020 tot en met september 2022 deelgenomen in het REACT-EU subsidieproject van de Arbeidsmarktregio Fryslân. Op 18 oktober 2023 is de eindafrekening van het Europees Sociaal Fonds toegestuurd en hebben wij door deelname aan dit project een bedrag van € 182.203 ontvangen. Wij willen deze ontvangen ESF subsidie van € 182.203 voor de jaren 2024 tot en met 2026 in zetten voor € 60.743 per jaar voor de uitvoering van het beleidsplan Arbeidsdeelname en Participatie. 

 

Indexatie
WMO maatwerkvoorzieningen
Voor de Wmo kopen wij verschillende producten in, zoals hulp bij het huishouden of dagbesteding. Wij hebben contracten met zorgaanbieders die de diensten voor ons leveren. Als gemeente hebben wij een zorgplicht tegenover onze inwoners. Dit houdt in dat wij de inwoners die het nodig hebben moeten ondersteunen. Dat doen wij door op de inwoner afgestemde maatwerkvoorziening. Inmiddels zitten wij in de verlenging van onze Wmo contracten. Dit betekent dat wij reële tarieven moeten berekenen voor de ingekochte ondersteuning. Eind 2023 zijn de Wmo tarieven voor 2024 berekend. Hierbij hebben wij gebruik gemaakt van de VNG rekentool. Dit zorgt ervoor dat wij op een transparante manier laten zien hoe wij tot reële tarieven komen. Dit doen wij in samenwerking met een afvaardiging van aanbieders, om tarieven te berekenen die passen bij onze regio. Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, in het zorglandschap, rondom de zorg cao’s en de inflatie zorgen voor hogere kosten en meer risico’s bij onze aanbieders. Dit betekent dat ook wij als gemeente hogere tarieven betalen voor de geleverde zorg. Wij hebben u begin 2024 op de hoogte gesteld van de kostenstijgingen. Voor de Wmo hebben wij in 2024 te maken met een kostenstijging van ongeveer 15% ten opzichte van 2023. Wij kunnen ongeveer 5% van de kostenstijging dekken uit de huidige begroting 2024. Wmo is een open einde regeling.

Autonome ontwikkeling
Inzet Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) voor Kwaliteitstoezicht Wmo
De Wmo legt de verantwoordelijkheid voor de maatschappelijke zorg en het toezicht op de kwaliteit daarvan bij de gemeenten. Wij willen deze taak bij de GGD onderbrengen om hier beter invulling aan te geven en de onafhankelijke positie van de toezichthouder te versterken. De GGD kan gemeente overstijgend werken en in één keer namens meerdere gemeenten onderzoek doen. Zij beschikt over meer capaciteit en kennis, wat de inzet minder kwetsbaar maakt. De GGD vervult ook een toezichthoudende rol bij kinderopvang en peuterzalen. Deze ervaring maakt het eenvoudiger om toezicht professioneler te organiseren. Daarbij is de GGD onafhankelijk, waar wij soms vanuit hulpverlening ook een andere rol naar een aanbieder hebben. Desgewenst kan de GGD ook een andere GGD-regio inschakelen als dat vanuit toezicht gewenst is (wanneer bijvoorbeeld de GGD zelf betrokken is bij een dossier). Zij heeft toegang tot meerdere gemeente overstijgende bronnen en kan zelf (naast partijen die wij aandragen) aanbieders selecteren voor onderzoek. 

Hoofdlijnenakkoord Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ)
Het Hoofdlijnakkoord GGZ heeft onder andere als doel om meer zorg voor mensen met psychische aandoeningen ambulant te verlenen. Daarvoor krijgen gemeenten via de centrumgemeente (Leeuwarden) een budget toegekend. Dit budget wordt ingezet voor het aanstellen van een welzijnscoach in het kader van Welzijn op Recept.
De middelen Hoofdlijnenakkoord GGZ zijn toegevoegd aan het budget Beschermd Wonen. Er is afgesproken de middelen € 2.500.000 per jaar te verdelen over de gemeente op basis van de verdeelsleutel aantal cliënten Wmo jaar t-1. Voor Weststellingwerf komt dit neer op 3,42% oftewel € 85.444.

Beschermd wonen
De financiering van Beschermd Wonen, een tijdelijke opvang voor inwoners waarvoor zelfstandig wonen niet gaat, is geregeld vanuit de centrumgemeente Leeuwarden. Gebleken is dat de werkelijke kosten aanmerkelijk lager zijn dan het verstrekte budget; elk jaar krijgen we een teruggave. De financiering van Beschermd Wonen gaat veranderen. De invoering hiervan was gepland in 2024, maar is uitgesteld omdat de wetswijziging controversieel is verklaard door het demissionair kabinet. De invoering is nu gepland op 1 januari 2025, maar de verwachting is dat ook deze datum niet gehaald wordt.

Indexatie
Zorgkosten Jeugd
We vragen extra budget aan voor zorgkosten Jeugd. We hebben met de najaarsnota 2023 incidenteel een bedrag van € 500.000 aangevraagd voor 2023. Door voortschrijdend inzicht weten we dat we het bedrag structureel nodig hebben. Daarnaast verwachten we in 2024 een toename aan zorgkosten. Deze toename wordt veroorzaakt door indexatie van tarieven en te verwachten negatieve financiële effecten vanuit de nieuwe aanbesteding die per 1 januari 2024 is ingegaan. 

Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, het zorglandschap, de zorg cao’s en de inflatie zorgen voor hogere kosten en meer risico’s bij onze aanbieders. Dit betekent dat ook wij als gemeente hogere tarieven betalen voor de geleverde zorg. Als gemeente hebben wij een zorgplicht tegenover onze inwoners. Dit houdt in dat wij de inwoners die het nodig hebben moeten ondersteunen. Jeugdhulp wordt betaald op basis van een open einde regeling.

Autonome ontwikkelingen
Niet-Vrijwillige Jeugdhulp
We vragen extra budget aan voor kosten Gecertificeerde Instellingen (Regiecentrum, Leger des Heils en William Schrikker Groep). De Gecertificeerde Instellingen zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van wettelijke Jeugdbescherming en Jeugdreclasseringsmaatregelen. De bekostiging van deze maatregelen in Friesland verloopt via een subsidieregeling die wordt vastgesteld door het Sociaal Domein Fryslân (SDF). De Friese gemeenten betalen naar rato van de zorgconsumptie. 
Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, het zorglandschap, de zorg cao’s en de inflatie zorgen voor hogere kosten en meer risico’s bij onze aanbieders. Dit betekent dat ook wij als gemeente hogere tarieven betalen voor de geleverde zorg.
Jeugdhulp wordt betaald op basis van een open einde regeling. De inkoop is centraal in Friesland georganiseerd. De maatregelen worden opgelegd door de rechtbank. We hebben hier geen invloed op.

Extra krediet chalets Hoofdweg
De tijdelijke huisvesting aan de Hoofdweg in Wolvega is bijna gereed. De chalets zijn geplaatst. De verwachting is dat ze in de eerste week van mei bewoonbaar zijn. In 2022 is een krediet aangevraagd bij de raad om deze opvanglocatie te realiseren. Gedurende de realisatie van het project zijn er verschillende onvoorziene omstandigheden geweest waardoor het budget van destijds niet toereikend is. Dit komt met name door asbestsanering, de ondergrond aan de Hoofdweg en de extra herstelwerkzaamheden aan de chalets die niet voorzien zijn. De bij de jaarrekening ingestelde reserve kan als dekking voor deze kosten worden gebruikt.