Jaarrekening - Overzicht van baten en lasten

Jaarrekening 2022 ten opzichte van actuele begroting 2022

Lasten
Bestuur 
De lasten bij het taakveld bestuur zijn hoger. We hebben de pensioenen van 2 voormalige wethouders in eigen beheer genomen. Dit kon eerder niet. Maar omdat de huidige beheerder van deze 2 pensioenen geen indexatie uitbetaalt is dit nu wel mogelijk geworden. We verwachten hiervoor een afkoopsom te ontvangen van € 553.000, zie hiervoor de baten.  De actuariële berekeningen houden wel rekening met indexatie en daarom moesten we € 633.000 in onze voorziening stoppen. Dit is een nadeel bij de lasten. Bij de najaarsnota hebben de dotatie aan de voorziening ontslaguitkering wethouders geraamd op € 255.000. De werkelijke dotatie was € 109.000. Een voordeel van € 146.000.

Burgerzaken
De lasten zijn hoger dan begroot op het taakveld burgerzaken. Dit komt door een hogere doorbelasting naar taakveld burgerzaken ( nadeel € 33.000) door hogere kosten vergunningen, toezicht en handhaving (VTH). 

Baten
Bestuur
De baten zijn hoger, dit komt met name door een vrijval uit voorzieningen pensioen  wethouders en de ontvangst van de afkoopsom voor de pensioenen van twee voormalige wethouders.  Voor specifieke toelichting verwijzen we naar de toelichting op de passiva onderdeel reserves en voorzieningen.

Burgerzaken
De baten zijn hoger dan begroot, dit komt met name door meer binnengekomen leges en rechten dan begroot voor rijbewijzen en reisdocumenten (voordeel  € 91.000). 

Multifunctioneel meubilair raadzaal
Het ontwerptraject met de klankbordgroep loopt nog, daarom moet het resterende krediet mee naar 2023.

Jaarrekening 2022 ten opzichte van actuele begroting 2022

Lasten
Geen bijzonderheden.

Baten
Openbare orde en veiligheid
Door de nasleep van corona zijn er minder inkomsten op het budget APV vergunningen (nadeel € 30.000). Er zijn in 2022 een stuk minder activiteiten/evenementen geweest waarvoor een vergunning op basis van de APV nodig was. 

Jaarrekening 2022 ten opzichte van actuele begroting 2022

Lasten 
Verkeer en vervoer
In 2022 is gestart met het opstellen van het gemeentelijke verkeers- en vervoersplan (GVVP), de werkzaamheden worden begin 2023 afgerond. Dit geeft een incidenteel voordeel van €35.500.

De werkzaamheden aan de brug Steenwijkerweg zijn nog niet uitgevoerd in verband met aanvullende onderzoeken. De herstelwerkzaamheden aan de betonconstructie van de brug zullen in 2023 uitgevoerd worden. Dit geeft een incidenteel voordeel van €55.000.

Openbaar vervoer
De fietspont in de Tjonger wordt onderhouden door de gemeente Weststellingwerf, de beheerkosten delen wij met de gemeente De Fryske Marren. Om de veerpont duurzaam in de vaart te houden, zijn in afstemming met de gemeente De Fryske Marren een aantal onderhoudswerkzaamheden gepland. Deze incidentele onderhoudswerkzaamheden zijn in 2022 geraamd maar worden in 2023 uitgevoerd. Dit geeft een incidenteel voordeel van € 80.000.

Baten 
Verkeer en vervoer
De baten zijn € 172.000 hoger dan begroot is. Onze stoepen en straten zijn door derden open gebroken om bij de kabels en leidingen te komen. Daarvoor hebben we degeneratievergoedingen ontvangen. Een degeneratievergoeding is een vergoeding voor kosten die voortkomen uit de werkzaamheden, zoals kapotte stoeptegels of verzakkingen. 

Openbaar vervoer
De fietspont in de Tjonger wordt onderhouden door de gemeente Weststellingwerf, de beheerkosten delen wij met de gemeente De Fryske Marren.  De vergoeding voor het incidentele onderhoud worden na overleg gedeeld met De Fryske Marren. Het werk is nog niet uitgevoerd, de baten zijn daarom ook nog niet ontvangen. 

Mutaties reserves
Dekkingsreserve Herinrichting de Blesse
Via de Najaarsnota 2022 is er in een extra toevoeging aan het dekkingsreserve geweest.  In de afgelopen jaren zijn de grondstofprijzen gestegen en is indexering van het budget noodzakelijk. Het tekort bedraagt € 335.000, dit is toegevoegd aan het investeringskrediet. De extra rentelasten bedragen € 65.000. Beide bedragen zijn toegevoegd aan de dekkingsreserve kapitaallasten de Blesse (€ 400.000). 

Vervangingsbudget openbare verlichting
Door uitstel van enkele projecten (onder andere de herinrichting De Blesse) is het in 2022 niet gelukt het vervangingskrediet openbare verlichting volledig te benutten. Om de doelstelling te behalen (het volledig vervangen van oude verlichting door ledverlichting) is het nodig om het resterende krediet van 2022 mee te nemen naar 2023.

Uitvoeringsplan bermen
Het uitvoeringsplan bermen is in 2022 afgerond. Het krediet kan worden afgesloten.

Herinrichting centrum Wolvega
De verdere voorbereidingen van de herinrichting vinden plaats in 2022-2023. De voorstellen voor planvorming en herontwikkeling Pastorieplein worden in 2023 verwacht. Zie ook programma 3. Het restant van het krediet nemen we mee naar 2023.

Herinrichting de Blesse
De uitvoering start in 2023. De gemaakte voorbereidingskosten zijn opgenomen in het krediet. Het restant van het krediet nemen we mee naar 2023.

Reconstructie Lemsterweg
De uitvoering heeft plaatsgevonden in 2022. In 2023 is nog sprake van enige afrondende werkzaamheden. Het restant van het krediet nemen we mee naar 2023.

Fietspad langs de Linde Fase 2
De werkzaamheden aan fase 2 van het fietspad zijn in 2022 afgerond. De definitieve afrekening met de provincie zal plaatsvinden in 2023.

Jaarrekening 2022 ten opzichte van actuele begroting 2022

Lasten en baten
Fysieke bedrijfsinfrastructuur
Dit betreft de grondexploitaties van de bedrijventerreinen. In de jaarrekening treffen wij de voorzieningen of winstnemingen die volgens de regelgeving nodig zijn bij een grondexploitatie. Een nadere toelichting vindt u in de paragraaf grondbeleid en onder toelichting op de balans onder voorraad (vlottende activa).

Jaarrekening 2022 ten opzichte van actuele begroting 2022

Lasten
Onderwijshuisvesting
Er is voor dit taakveld minder uitgeven dan was begroot (voordeel € 114.000).
Er is € 60.000 minder uitgegeven voor de publiek heffingen. Voor gas water en elektra is € 16.000 minder nodig geweest dan begroot. In 2021 zijn veel gebouwen tijdelijk niet in gebruik geweest vanwege Coronamaatregelen. Dit resulteerde in een lagere energie rekening. En de teveel betaalde voorschotten in 2021 zijn in 2022 uitgekeerd. Voor de overige exploitatiekosten (bijvoorbeeld onderhoud, schade, kapitaallasten) voor de onderwijshuisvesting was € 38.000 minder nodig.

Onderwijsbeleid en leerlingenzaken (nadeel van € 216.000)
In 2021 heeft het kabinet besloten tot een Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Het doel hiervan is om leerlingen te helpen die vertraging hebben opgelopen in hun leerontwikkeling. Ook is het bedoeld om leerlingen te ondersteunen die het moeilijk hebben door schoolsluitingen en corona. De maatregelen lopen door tot en met 2023. In 2022 hebben we hiervoor € 61.000 uitgegeven. Hiervoor staat aan de batenkant ook een bijdrage van het Rijk. Voor het Lokaal onderwijs Achterstanden Beleid (LOAB) is in 2022 € 600.000 uitgegeven, dit is € 170.000 meer dan begroot. De extra uitgaaf hiervoor stond echter al gereserveerd op de balans omdat we dit al eerder van het Rijk hadden ontvangen. We krijgen de kosten van LOAB volledig vergoed van het Rijk. Daarom staat het ook aan de batenkant.

In 2022 is € 79.000 meer uitgegeven voor het leerlingenvervoer. De uitgaven voor leerlingenvervoer kunnen sterk fluctueren als gevolg van het aantal leerlingen en het aantal gereden kilometers. In 2021 waren er minder leerlingen dan in de jaren er voor (er is altijd vertekening omdat voor leerlingenvervoer schooljaren gehanteerd worden en geen kalenderjaren). 

Op het budget voor de peuterspeelzalen is € 74.000 overgebleven. Het aantal kinderen fluctueert jaarlijks. Ook het aantal ouders die gebruik moeten maken van de gemeentelijke toeslag (subsidie peuteropvang) fluctueert jaarlijks. 

Het budget voor Brede School van € 30.000 is niet besteed. In overleg met schoolbesturen is de subsidie vanuit dit budget in 2021 voor het laatst geweest.  
 

Baten
Onderwijshuisvesting
Per 1 juli 2022 is er geen huurder meer voor het pand Huize Lindenoord, hierdoor is er € 42.000 minder huur ontvangen.

Onderwijsbeleid en leerlingenzaken
Het verschil wordt veroorzaakt door het Lokaal Onderwijs Achterstanden Beleid(LOAB) en het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Zie ook de toelichting bij de lasten.

MJOP gebouwen investeringen (indexatie)
De stelpost MJOP indexatie is bij de Voorjaarsnota 2022 bij programma4 aangevraagd maar had betrekking op meerdere programma's.  Het restant van deze stelpost is nodig voor de renovatie van de technische installaties van het gemeentehuis. Mede door de leveringsproblematiek zal de uitvoering in 2023. Vanaf 2023 staat deze investering bij het overzicht kosten overhead, huisvesting.

Onderwijshuisvesting 2022
Matthijsje, de laatste facturen komen in 2023.
De Tuindorpschool, de aangevraagde investeringen zijn gerealiseerd.

Jaarrekening 2022 ten opzichte van actuele begroting 2022

Lasten
Sportaccommodaties 
Voor het gebruik van sportaccommodaties van derden is € 30.000 minder uitgegeven. Ook zijn er minder aankopen gedaan voor de gymzalen, voordeel van € 12.000
Er is minder subsidie verleend voor het onderhouden van sportvelden, voordeel € 24.000. Er zijn minder kosten geweest voor het onderhoud van sportterreinen, voordeel van € 10.000
Er is minder tractie doorbelast dan begroot, een voordeel van € 40.000 .

Sportbeleid en activering 
Voor het Buurtsportwerk is de afrekening 2021 in het saldo verwerkt, een voordeel van € 11.000. Voor de overige sportstimulering is € 15.000 overgebleven.

Cultureel erfgoed 
Op het budget voor monumenten is een bedrag over van € 34.000. Dit is inclusief een restant van het incidentele budget van € 19.000 voor de Kerkenvisie. Voor molen Windlust vielen de kosten voor het onderhoud € 5.000 lager uit.

Openbaar groen en (openlucht) recreatie 
Van het budget van € 100.000 voor het Promotieplan Recreatie en toerisme is € 75.000 over gebleven. Het budget onderhoud groen is niet volledig benut. Dit komt met name door de incidentele middelen die nog niet zijn ingezet in 2022 vanuit het baggerplan. Dit geeft een voordeel in 2022 van € 75.000. Voor het beheer speeltuinen is € 33.000 uitgegeven. Dit betekent dat er nog € 41.000 over is. 

Baten
Openbaar groen en (openlucht) recreatie
Door de verkoop van snippergroen en de bijdrage voor het project Dorpen in het Groen zijn de baten € 43.000 hoger.

Mutaties reserves
Vanuit het collegeprogramma is er een extra storting gedaan van € 358.500 in de dekkingsreserve kapitaallasten Driewegsluis. Deze storting is per abuis begroot bij de algemene dekkingsmiddelen in plaats van bij programma 5. De werkelijke reserve mutatie loopt wel via dit programma. Bij programma 5 is er daarom een nadeel van € 358.500. Op het overzicht algemene dekkingsmiddelen is er een positief resultaat bij de reserve mutaties. Per saldo is dit nul.

Van de geraamde onttrekking van € 108.000 uit de algemene reserve voor dekking van de overhevelingen uit 2021 is besteed voor het onderdeel Flora en Fauna € 15.000 en voor het bomenbeleidsplan € 17.000

Investeringsbudget gemeentelijke gebouwen op basis van het Meerjarig Onderhoudsplan (MJOP)
Op basis van de meerjarenonderhoudsplannen zijn er diverse investeringen gedaan aan de gemeentelijke panden. Niet alle geplande werkzaamheden zijn in 2022 uitgevoerd. De laatste opleverpunten en het meerwerk van de Steense wordt in 2023 afgerond. Ook worden de werkzaamheden voor de luchtbehandeling van de sporthal de Duker in 2023 uitgevoerd. Dit komt door de leveringsproblematiek van de ventilatoren. De opdracht is reeds gegeven. Het krediet wordt in 2023 uitgegeven.

Project Driewegsluis
Met de inrichting van het gebied Driewegsluis krijgt de locatie een kwaliteitsimpuls en een belangrijke nieuwe functie erbij, namelijk dagrecreatie. Ook wordt de infrastructuur sterk verbeterd en het parkeeraanbod fors uitgebreid. In 2022 is er verder gewerkt aan de voorbereiding. 

Voor de toelichting op de lasten en de baten zijn de taakvelden samengevoegd per beleidsveld.

Beleidsveld Participatie
Er is € 203.000 minder uitgegeven aan arbeidsparticipatie dan begroot. Dit wordt grotendeels verklaart doordat er in 2022 geen kosten zijn gemaakt voor de SPUK wet inburgering 2022 (€161.000). Daarnaast is het budget 2022 voor Participatie Werkdeel en Participatie re-integratie traject te ruim ingeschat (€ 42.000). 

Beleidsveld WMO
Bij Maatwerkvoorzieningen (WMO) zijn er met name lagere lasten door minder uitgaven voor Hulpmiddelen(€ 79.000)
Bij Maatwerkdienstverlening 18+ zijn er met name lagere lasten door minder uitgaven aan zorg Wmo (€ 161.000) en PGB Wmo (€ 24.000). Voor schuldverlening was bij de najaarsnota het budget verlaagd. Dit bleek iets te veel geweest, nu is er een incidentele overschrijding van € 41.000.
Bij Geëscaleerde zorg 18+ zijn er met name lagere lasten door grotere teruggave bij eindafrekening Beschermd Wonen (€ 142.000) en bij Maatschappelijk Opvang en Vrouwenopvang (MO/VO) van (€ 15.000). 

Beleidsveld Jeugdzorg
Bij Maatwerkdienstverlening 18- zijn er met name hogere lasten voor jeugdhulp inkooptakencentrumgemeente Sociaal Domein Friesland (SDF) door een stijging van de lasten van bedrijfsvoering, kosten van het project inkoop (€ 69.000) en hogere uitgaven voor Jeugd resultaatgestuurde zorg (€ 930.000). Voor jeugd resultaatgestuurde inkoop geldt dat de stijging van de uitgaven met name wordt veroorzaakt door kosten wijziging Woonplaatsbeginsel (€ 148.000), stijging van de uitgaven voor verblijf (€ 530.000) en stijging van de uitgaven voor duurzame/herstel/maatwerktrajecten (€ 252.000). Er zijn minder uitgaven geweest voor PGB Jeugd (€ 96.000).

Bij Geëscaleerde zorg 18- zijn  er met name hogere lasten voor Hoogspecialistische Jeugdhulp door tariefsverhoging per afgenomen etmaal. Hoogspecialistische Jeugdhulp wordt gefinancierd middels een lumpsum. Contractueel is afgesproken dat 85% van de lumpsum wordt bekostigt door de Friese gemeenten op basis van de verdeelsleutel afgenomen etmalen. De laatste prognose 2022 van het SDF is een forse afname van het totaal aantal etmalen ten opzichte van 2021. Het etmaaltarief zal bij de eindafrekening ongeveer € 646 bedragen. In de begroting is geen rekening gehouden met een afname van het totaal aantal etmalen in 2022. Om deze reden is er gerekend met een tarief van € 447 per etmaal. 

SDF heeft ons laten weten dat er in de loop van 2023 nog een naheffing komt over de eerste drie maanden van 2022. Dit betreft indexatie. De financiële gevolgen hiervan worden in 2023 verwerkt.

Overig
In maart 2022 is het totale budget voor Bestemming Wolvega beschikbaar gesteld. Hier tegenover stonden de baten die vanuit de Regiodeal Zuidoost Friesland beschikbaar werden gesteld. Inmiddels loopt het project Bestemming Wolvega en hebben we ongeveer € 80.000 uitgegeven. Omdat het totale budget van € 930.000 beschikbaar was gesteld geeft dit nu aan zowel de lasten als de batenkant een verschil van € 850.000. Per saldo is dit 0.  Zie ook paragraaf Regiodeal Zuidoost Friesland.

Voor de noodopvang Oekraïne zijn meer kosten gemaakt dan begroot, nadeel € 250.000. Het betreft hier een aanvulling op de stelpost van € 1.000.000 die we bij de voorjaarsnota en de najaarsnota  hebben opgenomen. Hier vallen diverse kosten onder. Te denken valt aan huisvestingskosten, zorgkosten, beveiligingskosten, leefgeld. De situatie rond de oorlog in Oekraïne en de daarmee samenhangende opgave voor gemeenten om gevluchte Oekraïners te huisvesten is aan verandering onderhevig. Vanwege de urgentie van de opvang zijn de eerste uitgaven via een versnelde procedure gedaan. Wij gaan er vanuit dat de kosten die zijn gemaakt voor de opvang van vluchtelingen worden vergoed door het Rijk. Om die reden is deze post zowel bij de uitgaven als bij de inkomsten opgenomen. Zie ook de toelichting nog te ontvangen doeluitkering.

Van het uit 2021 overgehevelde budget voor Coronacompensatie is voor de jeugdzorg en de ouderenzorg  € 190.000 nog niet besteed. Deels wordt dit in 2023 nog opgepakt. 

Noordwolde fase 6  is een project over 3 jaren. In 2022 staan alleen de werkelijk gemaakte kosten. Dit is € 97.000 minder dan voor dit jaar begroot. De rest volgt in 2023. Het restant van Noordwolde fase 5 € 27.000 wordt niet meer ingezet.

Er is € 67.000 minder uitgegeven aan het medegebruik van de MFC's.

We hebben geen gebruik gemaakt van een externe projectleiding  voor de Regiodeal Zuidoost Friesland 2020-2024, een voordeel van € 50.000.

Jaarrekening 2022 ten opzichte van actuele begroting 2022

Beleidsveld Participatie 
Voor de SPUK inburgering was € 160.000 begroot. Dit is ook ontvangen maar dit bedrag is in zijn geheel naar de balans geboekt als vooruit ontvangen bedrag. Dit omdat de uitgaven pas in 2023 worden gedaan.

Overig
Zie de toelichtingen voor Bestemming Wolvega en noodopvang Oekraïne bij de lasten.

Mutaties reserves
Voor het begeleiden en uitwerken van de regiodeal zijn voor € 25.000 plankosten gemaakt. Deze kosten worden gedekt uit de reserve investeringsambities. Voor de dekking van incidentele budgetten uit 2021 was begroot dat we € 77.000 uit de reserves nodig hadden. Er is niets op uitgegeven.

Jaarrekening 2022 ten opzichte van actuele begroting 2022

Milieubeheer 
Voor het taakveld milieubeheer zijn twee regelingen aan de baten en lastenkant inzichtelijk maar deze hebben per saldo geen invloed. Dit zijn aan de begrotingskant baten en lasten: de incidentele middelen van de SPUK verlagen energiearmoede (€ 753.000). En de werkelijke baten en lasten: Regeling reductie energiegebruik (RRE) (€ 150.000). Deze zijn in 2022 van de balans in de exploitatie geboekt en uitgegeven. De overige lasten en baten die verdere toelichting nodig hebben staan hieronder. 

Lasten
Volksgezondheid
Het voordeel op volksgezondheid wordt grotendeels veroorzaakt door het budget van GIDS/JOGG. Wegens de brede SPUK regeling die vanaf 2023 geldt, is ervoor gekozen om geen nieuw plan van aanpak GIDS te schrijven. GIDS wordt onderdeel van het grotere plan van aanpak dat in 2023 wordt opgesteld. In 2022 zijn de uitgangspunten van het laatste plan van aanpak aangehouden. Het plan van aanpak JOGG 2018-2021 is geëvalueerd, van de uitkomsten is een factsheet gemaakt. Hieruit blijkt dat met JOGG positieve resultaten worden behaald. Zodra opnieuw invulling wordt gegeven aan de functie van JOGG-regisseur wordt een nieuw plan van aanpak opgesteld.

Riolering
De lasten voor riolering vallen € 190.000 lager uit dan begroot is. Met name in de kapitaallasten zit een voordeel omdat nog niet alle geplande investeringen zijn afgerond en er dus nog niet wordt afgeschreven (zie ook investeringen). Een verdere toelichting op dit taakveld en de kostendekkendheid van de tarieven is opgenomen in de paragraaf lokale heffingen. 

Afval
In 2022 zijn de lasten €83.000 lager dan begroot. Dit komt door een lager aanbod van afval ten opzichte van het vorige jaar. Er is minder huishoudelijk restafval aangeboden en er is minder afval gebracht naar het afvalbrengstation. Een verdere toelichting op dit taakveld en de kostendekkendheid van de tarieven is opgenomen in de paragraaf lokale heffingen. 

Milieubeheer 
De lasten zijn lager dan begroot (voordeel €1.119.000). Dit komt onder andere door begrote incidentele lasten die nog niet zijn uitgegeven: uitvoeringskosten klimaatakkoord ( € 209.000) en het in OWO-verband opstellen van transitievisie warmte (€ 164.000). Voor de uitvoering van de energietransitie is minder geld (€ 56.000) uitgegeven dan wat begroot is. Dit restant blijft binnen de reserve energietransitie. Daarnaast hebben we minder individuele taken afgenomen bij de FUMO dan begroot voor 2022 (voordeel € 60.000). 

Begraafplaatsen en crematoria  
Bij de lasten staat een voordeel van € 47.000. De baten geven een nadeel € 51.000. Per saldo is dit een negatief verschil van € 4.000 ten opzichte van de begroting. Dit heeft vrijwel geen gevolgen voor het exploitatiesaldo. 

Baten
Riolering
De baten op het taakveld Riolering zijn € 46.000 hoger dan begroot. De opbrengsten uit de rioolheffing zijn hoger dan wat we bij de begroting hadden gedacht. Hier wordt een voordeel van € 46.000 behaald.

Afval
De baten voor afval zijn € 121.000 hoger dan begroot. De opbrengsten uit de afvalstoffenheffing zijn hoger dan wat we bij de begroting hadden gedacht. Hier wordt een voordeel van € 50.000 behaald (grotendeels door uitbreiding van het areaal). Daarnaast zijn de vergoedingen die wij als gemeente krijgen voor het scheiden van het afval hoger dan begroot, wat een voordeel van € 60.000 oplevert. Tot slot hebben we een teruggave van de dividendbelasting 2021 ontvangen, dit geeft een voordeel van € 12.000.

Mutaties reserves
Exploitatie afval
Uitgangspunt is een 100% kostendekking. Op begrotingsbasis sluit de exploitatie afval met een nadelig exploitatieresultaat van € 66.000. De werkelijke exploitatie sluit af met een voordelig saldo van € 145.000. Dit saldo wordt toegevoegd aan de reserve afvalstoffenverwijdering. Zie hiervoor ook de paragraaf lokale heffingen.

Exploitatie riolering
Uitgangspunt is een 100% kostendekking. Op begrotingsbasis sluit de exploitatie riolering met een nadelig exploitatieresultaat van € 212.000. Het werkelijke exploitatieresultaat sluit met een voordelig saldo van € 123.000. Met name in de kapitaallasten zit een voordeel omdat nog niet alle geplande investeringen zijn afgerond en er dus nog niet wordt afgeschreven. Het saldo op de exploitatie is toegevoegd aan de reserve vervanging/onderhoud riolering.

Reserve energietransitie 
De structurele voeding van de bestemmingsreserve energietransitie bestaat uit de jaarlijkse huuropbrengsten van de zonneparken in Wolvega en Noordwolde. In 2021 is er ruim € 26.000 toegevoegd aan de reserve. Voor de jaren 2021 en 2022 stelde u uit de Bestemmingsreserve Energietransitie Weststellingwerf jaarlijks € 75.000 beschikbaar. Doel is onder meer om met dit geld samen met onze inwoners te investeren in samenwerken, onderlinge verbondenheid en draagvlak. In 2022 is slechts een klein deel van dit budget (€ 19.000) daadwerkelijk besteed. Het in 2022 niet uitgegeven geld vloeit terug naar Bestemmingsreserve.

In het GRP zijn negen klimaatmaatregelen benoemd. Per klimaatmaatregel zijn er meerdere kredieten beschikbaar gesteld. Zo is er voor de voorbereiding een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld. Daarnaast is er een onderscheid gemaakt in verband met de duur van de afschrijvingstermijn. Zo is er voor een maatregel in een groenstrook of onder de weg een andere afschrijvingstermijn dan voor de aanleg van een riool.
De doorlooptijd van het ontwerp tot en met de uitvoering bedraagt per maatregel meer dan één jaar.
In het overzicht van de investeringen vallen de maatregelen onder de noemer ‘aanleg hemelwaterriool 2021 en aanleg hemelwaterriool 2022'.

Drinkvoorziening voor vee 2018    
In december 2022 zijn de laatste werkzaamheden uitgevoerd. De afrekening is in 2023.

Vervanging riolering 2018 en 2019    
Het restant van het krediet wordt ingezet bij de rioolvervanging die wordt uitgevoerd in 2023.

Vervanging riolering 2020    
Uit dit krediet zijn in 2022 de voorbereidingskosten betaald voor het vervangen van een deel van de riolering langs de Grindweg in Munnekeburen/Scherpenzeel. De uitvoering van werkzaamheden is in 2023. De kosten daarvan komen ten laste van het krediet Vervangen riolering 2019. Het krediet  kan worden afgesloten.

Vervanging riolering 2021
In 2022 wordt een deel van de riolering langs de Grindweg in Munnekeburen/Scherpenzeel gerelinend. De kosten hiervan worden ten laste gebracht van dit krediet.

Vervanging riolering 2022
In 2023 worden in een aantal straten in de gemeente het riool vervangen. De kosten voor deze vervanging worden ten laste gebracht van dit krediet en het krediet ‘Vervangen riolering 2022’.
Ook is de Rijksbijdrage impulsregeling klimaatadaptie 2021-2027 die bij de najaarsnota 2022 aangevraagd aan dit krediet toegevoegd. Via die regeling hebben wij een bijdrage van het Rijk gekregen voor klimaatadaptatiemaatregelen. De ontvangen bijdrage wordt toebedeeld aan de kredieten die beschikbaar zijn gesteld voor de maatregelen.

Vervanging rioolgemalen 2021    
Dit krediet kan worden afgesloten.

Vervanging rioolgemalen 2022
In 2021 is gestart met de voorbereiding voor het verplaatsen van het rioolgemaal aan de Oosterstreek. In 2022 zouden deze werkzaamheden uitgevoerd worden maar vinden nu plaats in 2023.

Aanleg hemelwaterriool 2020    
Het restant van het krediet wordt ingezet bij de rioolvervanging waar gelijktijdig ook een hemelwaterriool wordt aangelegd.

Aanleg hemelwaterriool 2021
•    GRP 2021 waterberging groenstrook Tjerk Hiddesstraat
Dit krediet is bedoeld voor de uitvoering van de klimaatmaatregel die uitgevoerd wordt in de Tjerk Hiddesstraat en de Sickengastraat in Wolvega. 
Door personeelstekort is deze maatregel niet in 2022 uitgevoerd maar wordt de maatregel in 2023 uitgevoerd.

•    GRP 2021 aanleg waterberging Omgang
Dit is het voorbereidingskrediet voor de klimaatmaatregel die uitgevoerd wordt in Omgang in Wolvega. Door de toekenning van de Rijksbijdrage klimaatadaptatie is de planning van werkzaamheden zoals genoemd in het Gemeentelijk Rioleringsplan aangepast. De aanleg van de waterberging in de Omgang staan nu gepland voor 2026. De voorbereiding begint dan in 2025.

•    GRP 2021 aanpassen, verlagen Kolksplein
Dit is het voorbereidingskrediet voor de klimaatmaatregel die uitgevoerd wordt aan het Kolksplein in Wolvega.
De uitvoering stond gepland in 2022. Echter door personeelstekort is er nog geen start gemaakt met de voorbereiding en dus ook niet met de uitvoering. 

•    GRP 2021 aanpassen wegprofiel Tjerk Hiddesstraat
Dit is het voorbereidingskrediet voor de klimaatmaatregel die uitgevoerd wordt in de Tjerk Hiddesstraat en de Sickengastraat in Wolvega.
In 2021 is de voorbereiding gestart. De kosten die in 2021 gemaakt zijn voor de voorbereiding, zijn geboekt op het krediet  ‘GRP 2021 aanpassen wegprofiel Tjerk Hiddestraat’.
De uitvoering vindt plaats in 2023.

•    GRP 2021 hemelwaterriool Houtstraat in Wolvega
Dit krediet is bedoeld voor de uitvoering van de klimaatmaatregel die uitgevoerd wordt in de Houtstraat in Wolvega. 
Door personeelstekort is deze maatregel niet in 2022 uitgevoerd maar wordt de maatregel in 2023 uitgevoerd.

•    GRP 2021 hemelwaterriool Spoorstraat, Nieuwstraat
Dit is het uitvoeringskrediet voor de klimaatmaatregel die uitgevoerd wordt in de Spoorlaan en de Nieuwstraat in De Blesse  De uitvoering start in 2022.
De uitvoering staat gepland nadat de Steenwijkerweg in De Blesse is heringericht.

Aanleg hemelwaterriool 2022
•    GRP 2022 IJsbaanweg waterberging Haenepolle
Dit is het voorbereidingskrediet voor het uitwerken van het plan en het opstellen van het bestek. In 2022 is door personeelstekort nog niet gestart met de voorbereiding.

•    GRP 2022 Spoorlaan en Nieuwstraat afkoppelen
Dit is een uitvoeringskrediet voor de aanleg van een regenwaterriool vanuit de Nieuwstraat naar de Spoorlaan.

•    GRP 2022 Kolksplein afkoppelen Helomalaan
Dit is een uitvoeringskrediet voor de aanleg van een regenwaterriool

•    GRP 2022 Spoorlaan aanpassen wegprofiel te Wolvega
Dit is het voorbereidingskrediet voor de klimaatmaatregel die uitgevoerd wordt in de Spoorlaan in Wolvega.
De voorbereiding is door personeelstekort nog niet gestart.

•    GRP 2022 Omgang aanpassen wegprofiel
Een onderdeel van de klimaatmaatregel is het aanpassen van het wegprofiel. Dit krediet is bedoeld voor de uitvoering van die aanpassing.  
Door personeelstekort is deze maatregel niet in 2022 uitgevoerd maar wordt de maatregel in 2023 uitgevoerd.

•    GRP 2022 Omgang aanleg buis overloop
Een onderdeel van de klimaatmaatregel is de aanleg van een buis vanaf de waterberging naar de sloot nabij de sprotvelden. Dit krediet is bedoeld voor de aanleg van de buis.
Door personeelstekort is deze maatregel niet in 2022 uitgevoerd maar wordt de maatregel in 2023 uitgevoerd.

•    GRP 2022 Reitsmastraat waterberging in groenstrook
Dit is het voorbereidingskrediet voor het uitwerken van het plan en het opstellen van het bestek. In 2022 is door personeelstekort nog niet gestart met de voorbereiding.

•    GRP 2022 Kolksplein aanleg hemelwaterriool
Dit is het uitvoeringskrediet voor de klimaatmaatregel die uitgevoerd wordt aan het Kolksplein in Wolvega.
De uitvoering stond gepland in 2022. Echter door personeelstekort is er nog geen start gemaakt met zowel de voorbereiding als de uitvoering.
 

Jaarrekening 2022 ten opzichte van actuele begroting 2022

Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)
Dit betreft de woningterreinen.  In de jaarrekening treffen wij de voorzieningen of winstnemingen die volgens de regelgeving nodig zijn bij een grondexploitatie. Een nadere toelichting vindt u in de paragraaf grondbeleid en onder toelichting op de balans onder voorraad (vlottende activa).

Lasten
Beheer overige gebouwen en gronden
In 2022 is de openbare ruimte bij de Sportlaan 25 ingericht. Dit geeft een incidenteel voordeel van € 32.000. De werkzaamheden voor de EPA verduurzaming gemeentelijk vastgoed (€ 28.000) zijn in 2021 opgestart, de uitvoering vindt in 2023 plaats. Via de KlimOp regeling provincie Fryslân worden in 2023 voor een deel van onze objecten verduurzamingsvoorstellen gemaakt. Met het incidentele budget wordt een deel van de overige objecten opgenomen en aanvullende verdiepingen gedaan. Dit geeft een incidenteel voordeel in 2022 van € 23.000.

Ruimtelijke ordening
De lasten zijn lager dan begroot, dit komt onder andere door een restant op het budget voor implementatie omgevingswet (voordeel € 18.000) en uitwerken omgevingsvisie (voordeel € 54.000). Dit komt mede door het uitstel van de omgevingswet. We verwachten dat de kosten hiervoor de komende jaren toe gaan nemen. 

Wonen en Bouwen
Er zijn meer kosten gemaakt doordat er meer vergunningaanvragen waren, daarnaast zijn de kwaliteitscontroles brandveiligheid deels uitbesteed. Dat bracht ook extra kosten met zich mee (nadeel € 50.000). 

Baten
Beheer overige gebouwen en gronden
Ter afronding van een exploitatieovereenkomst is er een bedrag van € 40.000 ontvangen. 

Ruimtelijke ordening 
In 2022 is een bedrag van € 35.000 ontvangen. Dit zijn de opbrengsten voor de leges principeverzoeken en bestemmingplannen. Deze opbrengsten waren niet opgenomen in de begroting. 

Wonen en bouwen 
De baten voor de omgevingsvergunningen (zonder het deel bouwvergunningen) zijn hoger dan begroot (voordeel € 43.000).

Mutaties reserves
Er zijn onttrekkingen uit de reserves geweest ter dekking van de volgende kosten. Voor de implementatie van de omgevingswet  (€ 117.000). De EPA verduurzaming gemeentelijk vastgoed is opgestart en  de onttrekking  hiervoor was € 4.000.  Voor de brandscheiding in het gemeentehuis € 43.000.  En voor de inrichting van de openbare ruimte € 23.000.

Algemeen budget investeringskalender + ambities 2018
Dit investeringskrediet is  niet ingezet in 2022 (€ 325.000). Het restant van het krediet (€ 325.000) nemen we mee naar 2023. Dit is onderdeel van het Dynamische investeringsprogramma. Zie ook paragraaf Dynamisch investeringsprogramma.

Rottige Meente
In januari 2021 zijn de middelen voor de gebiedsopgave beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het project Zuidelijke poort. Vanwege de vereiste cofinanciering voor de toegekende bijdrage uit de Regiodeal zijn er een aantal ‘no regret’-maatregelen voor recreatieve gebiedsontwikkeling uitgevoerd. Zo zijn de herinrichting van de haven Driewegsluis, het realiseren van een nieuwe fietsbrug voor een fietsverbinding van de Overtoom met het oostelijk eiland en het aansluiten van deze nieuwe fietsbrug op het bestaande fietspad richting Oldemarkt in de Rottige Meente gerealiseerd. Het restant krediet van 2022 nemen we mee naar 2023 voor de laatste 'no regret' maatregelen binnen het project. 

Verduurzamen gemeentelijk vastgoed
Dit krediet wordt ingezet voor het plaatsen van solar carports op het parkeerterrein bij het gemeentehuis. Het programma van eisen voor het project solar carports op het parkeerterrein bij het gemeentehuis is opgesteld en de aanbesteding is opgestart. Het krediet wordt meegenomen naar 2023.

Huisvesting Statushouders / Oekraïense ontheemden
De gemeente heeft een taakstelling voor het huisvesten van statushouders en Oekraïense ontheemden. Met de aanschaf van chalets kan de gemeente extra woonruimte creëren en (eerder) voldoen aan deze taakstelling. Het krediet wordt meegenomen naar 2023.

Jaarrekening 2022 ten opzichte van actuele begroting 2022

Treasury
Op het taakveld treasury staat de rente die we moeten betalen over de korte en langlopende geldleningen die we zijn aangegaan. De rente die we aan de grondexploitatie en overige investeringen mogen toerekenen worden hierop in mindering gebracht. Wat resteert is het renteresultaat. Het werkelijk renteresultaat over 2022 is € 41.000 negatief. De werkelijk te betalen rente is dus hoger dan de rente die we hebben doorberekend aan de grondexploitatie en de taakvelden. Zie daarvoor ook het renteschema in de paragraaf Financiering. Onder dit taakveld staat verder nog de dividenduitkering van onze deelnemingen.

OZB woningen en niet-woningen
De verwachte opbrengst OZB over 2022 was afgerond € 4,9 miljoen. De werkelijke opbrengst blijkt € 60.000 lager. Dit is een afwijking van slechts 1%. Deze lagere opbrengst komt door de waardevermindering door de bezwaarschriften.

Belastingen overig
De inkomsten die wij vanuit de reclamebelasting ontvangen, betalen wij een op een door aan het ondernemersfonds. Dit vindt plaats in programma 3. 

Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds
Het gemeentefonds is onze grootste inkomstenpost. In 2022 hebben we € 59,3 miljoen aan algemene uitkering ontvangen, zo'n € 2,4 miljoen meer dan we hadden begroot bij de najaarsnota. Belangrijke reden hiervoor is dat er via de septembercirculaire en de decembercirculaire van het gemeentefonds nog middelen in 2022 beschikbaar werden gesteld door het Rijk. Onder meer voor de energietoeslag, de implementatie omgevingswet en de wet kwaliteitsborging bouw ontvingen we middelen nadat we de najaarsnota vaststelden. Een deel van deze middelen nemen we mee naar 2023 omdat we de uitgaven in dat jaar doen. Dit betreft € 680.000 voor de energietoeslag 2023 en € 493.000 voor de implementatie omgevingswet en de wet kwaliteitsborging bouw. De gemeenteraad is over de financiële gevolgen van de septembercirculaire en de decembercirculaire geïnformeerd. Ook hebben we afrekeningen van voorgaande jaren ontvangen.

Bij de uitgaven van het taakveld Algemene Uitkering staat een bedrag van € 849.000. Dit is (een deel van) het restant coronabudget. De financiële verwerking hiervan vindt u in de paragraaf Gevolgen corona.

Economische promotie
De opbrengst van de toeristenbelasting is € 26.000 hoger dan begroot. De definitieve afrekening is altijd één jaar later (de afrekening van 2021 vond in 2022 plaats).

Reserve mutatie
De extra storting van € 358.500 in de dekkingsreserve kapitaallasten Driewegsluis is per abuis begroot bij de algemene dekkingsmiddelen in plaats van bij programma 5. De werkelijke reserve mutatie loopt wel via programma 5. Op de algemene dekkingsmiddelen is er daarom een positief resultaat bij de reserve mutaties. Bij programma 5 is dat een nadeel van € 358.500. Per saldo is dit nul.

De definitie van overhead uit het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) luidt: alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces.
Alle bedrijfskosten die direct verbonden zijn aan activiteiten die gericht zijn op de externe klant vallen hier dus niet onder maar zijn in de betreffende taakvelden opgenomen.

De bedrijfskosten die wel gerekend worden tot de overhead zijn:

• Personele kosten (alleen leidinggevenden en interne afdelingen)
• Huisvesting
• ICT
• Communicatie
• Overige bedrijfsvoeringskosten

Toerekening aan kostendekkende activiteiten
Alle directe kosten zijn rechtstreeks toegerekend aan de taakvelden. Voor taakvelden waar kostendekkende tarieven het uitgangspunt zijn, zoals bij de exploitatie afvalinzameling en riolering, wordt een opslag voor de overheadkosten toegepast. De opslag is een percentage van de directe salariskosten. De overhead waarmee wij in 2022 hebben gerekend is 80%. 

Vervanging en uitbreiding werkplekken en -voorzieningen
De vervanging van het werkplekmeubilair is grotendeels gerealiseerd. Er zijn nog een aantal afrondende werkzaamheden in 2023, daarom stellen we voor het krediet mee te nemen naar 2023. 

Inrichting restaurant gemeentehuis
De projectgroep hybride werken is eind september 2021 gestart met het voorbereiden van de aanbesteding van de werkplekken. De inrichting van de aanlandplekken in het restaurant / werkcafé zijn tegelijkertijd gaan lopen met het vervangen van de werkplekken.  Dit krediet kan worden afgesloten.

Microsoft
De eerste voorbereidingen zijn begonnen in 2022, de brede uitrol van OWO365 gaat plaatsvinden in 2023. De licenties die tot nu toe zijn afgesloten worden hier uit betaald. Dit blijft nodig tot de EU-aanbesteding voor M365 licenties E5 voor OWO-breed is afgerond. 

Vervangingsbudget automatisering 2020
Er is minder uitgegeven op dit budget dan begroot. De nieuwe licenties van Exchange konden tweedehands worden aangeschaft wat een besparing van € 80.000 opleverde. De geplande vervanging van de netwerkswitches is deels uitgevoerd, de 8 coreswitches zijn vervangen. De vervanging van de access switches is door drukte vertraagd, maar staat nu op de planning voor 2023. Een aantal Pinkapplicaties stond op de nominatie om in 2020 te worden vervangen. Doordat in 2020 is besloten alle kernapplicaties gezamenlijk aan te besteden zijn deze ook opgenomen in het totale budget voor 2021. Wij stellen daarom voor om € 150.000 toe te voegen aan het Vervangingsbudget automatisering 2021 en het restant (€ 166.000) vrij te laten vallen.

Vervangingsbudget automatisering 2021
Dit krediet is voor de EU-aanbesteding voor kernaplicaties. De nadere overeenkomsten worden in het 1e kwartaal van 2023 getekend, waarna de eerste facturen zullen worden ontvangen. Daarnaast wordt dit gebruikt voor vervanging van monitoren/aanschaf monitoren en laptops voor nieuwe hybride werkplekken. 

Vervangingsbudget automatisering 2022
Voor 2022 loopt er nog een aanbesteding voor de BOR-applicaties, daarnaast moeten aansluitend de huidige toughpads worden vervangen. De aanbesteding voor iWriter was gestart, maar moet opnieuw vanwege het feit dat geen inschrijvende partij aan de financiële voorwaarden kon voldoen. 

Budget informatisering 2021
Dit krediet kan worden afgesloten. 

Budget informatisering 2022
Koppeling Vendorlink met iDocumenten, implementatie Recourse en implementatie Melddesk zijn deels of nog niet gerealiseerd. 

Tractie 2022
De volgende tractiemiddelen zijn aangeschaft in 2022:

Trekker met kipper kraancombinatie
4 x grote sneeuwschuiver
2 x bestelauto
Grondschaaf

Het krediet van 2022 is nog niet volledig ingezet (mede door leveringsproblemen), daarom stellen we voor het resterende krediet mee te nemen naar 2023. 

MJOP gemeentehuis vervangen regeltechniek
Vanwege de marktsituatie en bijkomende technische problemen, wordt deze opdracht uitgevoerd in 2023. 

In een aantal programma's zijn de uitgaven hoger geweest dan het door de raad geautoriseerde bedrag.
De kadernota rechtmatigheid van het BBV zegt hier onder andere het volgende over:

Begrotingscriterium
Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. In de toelichting op het Besluit Accountantscontrole decentrale overheden (BADO) wordt begrotingsrechtmatigheid omschreven als:

Programma 0
De afwijking wordt veroorzaakt door het op peil brengen van de voorzieningen pensioenen wethouders. We hebben de pensioenen van 2 voormalige wethouders in eigen beheer genomen. Dit kon eerder niet. Maar omdat de huidige beheerder van deze 2 pensioenen geen indexatie uitbetaalt is dit nu wel mogelijk geworden. We verwachten hiervoor een afkoopsom te ontvangen van € 553.000. Dit zijn baten. De actuariële berekeningen houden wel rekening met indexatie en daarom moesten we € 633.000 in onze voorziening stoppen. Dit alles was ten tijde van de najaarsnota nog niet bekend. 

Programma 3
Voor de grondexploitaties moest een voorziening worden getroffen. Dit was ten tijde van de najaarsnota nog niet bekend.

Programma 4
Ondanks dat er meer lasten zijn geboekt dan het beschikbare budget is dit toch geen onrechtmatigheid. Er zijn boekingen geweest voor Het Lokaal Onderwijs Achterstanden Beleid (LOAB). De dekking hiervoor stond op de balans en is verrekend met de batenkant.