Klimaat en duurzaamheid
Wij hebben verder gewerkt aan een duurzaam en energieneutraal Weststellingwerf. De beleidsbrief Klimaat & Duurzaamheid is hiervoor een belangrijk uitvoeringskader geweest. Het volgende is gerealiseerd.
Regionale Energiestrategie Fryslân (RES-Fryslân)
In 2022 hebben zich binnen de eerder ook door de gemeenteraad vastgestelde RES-Fryslân 1.0 geen nieuwe ruimtelijke initiatieven aangediend voor het grootschalig opwekken van hernieuwbare energie. Provincie-breed is een groot deel van de pijplijn-projecten gerealiseerd. In onze gemeente moet nog één grootschalig pijplijn-zonneparkproject worden uitgevoerd (locatie: voormalig entrainement industrieterrein Schipsloot Wolvega).
Er is een start gemaakt met het herijken van de regionaal vastgestelde ambities, dat als opmaat voor de totstandkoming van de RES 2.0. (verwachte besluitvorming medio 2023).
Er is gewerkt aan de uitvoering van de intentieovereenkomst om de provincie-brede samenwerking in de Energietransitie vanaf 2023 te vervolgen en te verstevigen. Doel is om deze samenwerking te borgen in de Friese Energie Tafel (FET). Samenwerken, meer dan alleen bij de grootschalige opwek van elektriciteit, is hierbij ook in beeld, bijvoorbeeld op het gebied van de warmtetransitie, de energie-infrastructuur en ‘Mienskips-energie’, en dat dan ook nadrukkelijker in onderlinge samenhang. De kosten, die voortkomen uit het vervolg geven aan deze regionale samenwerking, zijn in het collegeprogramma 2022-2026 opgenomen als stelpost.
Transitievisie Warmte Weststellingwerf
De eind 2021 door de gemeenteraad vastgestelde Transitievisie Warmte Weststellingwerf is in 2022 uitgewerkt in een Uitvoeringsprogramma. Vervolgens is een start gemaakt met het opstellen van een actieplan, met daarin concrete acties, benodigde uitvoeringscapaciteit, planning en benodigd structurele uitvoeringsbudget. Deze vervolgstappen hebben wij samen met Ooststellingwerf en Opsterland gezet.
Het Rijk heeft aangegeven vanaf 2023 geld beschikbaar te stellen voor structurele uitvoeringscapaciteit. In het collegeprogramma 2022-2026 is voor het resterende benodigde geld een stelpost opgenomen.
Vooruitlopend hierop zijn (verkennende) gesprekken gevoerd met dorpen die met de eigen inwoners aan de slag willen met het aardgasvrij (ready) maken van de woningen in het eigen dorp. Diverse initiatieven vanuit de gemeenschap zijn (financieel) ondersteund. Deze waren gericht op samenwerken, onderlinge verbondenheid en het vergroten van draagvlak.
Bestemmingsreserve Energietransitie Weststellingwerf
Voor 2022 stelde de gemeenteraad vanuit de Bestemmingsreserve Energietransitie Weststellingwerf éénmalig € 75.000 beschikbaar. Doel was om hiermee initiatieven uit de gemeenschap financieel te ondersteunen. Het merendeel van deze initiatieven kon echter worden bekostigd uit het door het Rijk beschikbaar gestelde incidenteel geld. Het resterende deel van het door de raad beschikbaar gestelde geld vloeit terug naar genoemde Bestemmingsreserve. Aansluitend op de verwachte geldstromen van het Rijk komen wij later met een passend bestedingsvoorstel terug bij de raad.
Regeling Reductie Energieverbruik Woningen (RREW) en Subsidieregeling energiecoaches voor gemeenten in Fryslân
Wij hebben van het Rijk en de Provincie Fryslân respectievelijk € 100.000 en € 50.000 ontvangen voor het stimuleren van het treffen van energiebesparende maatregelen in woningen en het coachen van huurder of eigenaar-bewoner bij het besparen van energie. In 2021 is gestart met de uitvoering. In 2022 werd de uitvoering afgerond. Het totaal beschikbare geld werd daadwerkelijk besteed. Er zijn ruim 1600 Groene Bonnen uitgegeven aan huurwoningen of koopwoningen, voor deel met een WOZ-waarde van onder de € 200.000. Alle bonnen zijn besteed bij de deelnemende winkels in onze gemeente. Inwoners werden opgeleid tot energiecoach. Er werden onder deze regeling 57 energiecoachgesprekken gevoerd. Er werden webinars en inloopbijeenkomsten -verduurzamen van je woning- georganiseerd.
Regiodeal Zuidoost Friesland -Duurzame Lokale Energie-
Duurzame Lokale Energie is in de Regiodeal opgenomen als een verbindend thema tussen de pijlers Vitale Kernen en Veerkrachtig Landschap. In paragraaf Regiodeal Zuidoost Friesland wordt een toelichting gegeven op de actuele ontwikkelingen en de behaalde resultaten.
Ontwikkeling en monitoring van het klimaat- en duurzaamheidsbeleid
Er is een eerste verkenning gedaan. Hieraan wordt een vervolg gegeven, waarbij ook naar mogelijke samenwerking met andere gemeenten wordt gekeken. Zo willen meer grip krijgen op de huidige stand van zaken en de actuele ontwikkelingen om zo de juiste keuzes te kunnen maken.
Duurzame mobiliteit
Na het afgeronde aanbestedingstraject Laadinfra Fryslân van de gezamenlijke Friese overheden zijn in 2022 ook in onze gemeente vanuit deze samenwerking de eerste publieke laadpalen geplaatst. Het betreft een vraaggerichte uitrol binnen het met elkaar afgesproken plaatsingskader.
Riolering
In 2022 is verder uitvoering gegeven aan het Gemeentelijk Rioleringsplan 2021-2025. In 2021 is voor vijf van de negen klimaatmaatregelen die in het GRP 2021-2025 genoemd zijn, een rijksbijdrage ontvangen in het kader van de Impulsregeling klimaatadaptatie 2021-2027. In 2022 is door personeelstekort maar voor twee projecten de voorbereiding gestart. De uitvoering van die twee projecten zal in 2023 van start gaan. Dit omdat er ook nog een stikstof berekening moest plaats vinden. Deze kon pas in januari 2023 uitgevoerd worden omdat toen de nieuwe versie van de rekenmethode beschikbaar werd gesteld.
Afval - Grondstoffen
Met het vaststellen van de strategienota Grondstoffenbeleid Weststellingwerf, heeft de gemeenteraad besloten om diftar in te gaan voeren. Diftar staat voor ‘gedifferentieerd tarief’. Inwoners betalen voor de hoeveelheid restafval die ze aanbieden. Restafval bestaat nu nog voor een deel uit herbruikbare grondstoffen. Zoals etensresten, groente-, fruit- en tuinafval (GFT), papier en glas. Dit hoort daar niet thuis. Door deze grondstoffen beter te scheiden, vermindert de hoeveelheid restafval. Met diftar stimuleert de gemeente inwoners om dit te doen. Hoe beter je afval scheidt, hoe minder je betaalt.
In lijn met het raadsbesluit is een klankbordgroep opgericht bestaande uit raadsleden. Deze klankbordgroep denkt mee over maatregelen om diftar zo goed mogelijk in te voeren,.
In het najaar van 2022 is de klankbordgroep diftar, waaraan alle fracties deelnemen bijeen geweest. In dat overleg is geconstateerd dat de invoering van diftar met ingang van 1 januari 2023 niet mogelijk bleek. De materialen voor de benodigde aanpassingen op de wagens en containers zijn niet leverbaar. Huishoudens in Weststellingwerf blijven daarom de komende jaren een vast bedrag betalen voor de verwerking van hun restafval. Vanaf 2026 of 2027 gaan ze, naast een vast tarief, betalen voor elke kilo restafval die ze aanbieden. Dit systeem heet diftar+.
Voortgang diftar+
In 2025 gaan de afvalinzamelwagens de grijze containers met restafval wegen. Zo krijgen inwoners inzicht in de hoeveelheid restafval die ze aanbieden. En kan de gemeente het diftar+-systeem alvast testen. Vanaf 2026 of 2027 gaat de gemeente diftar+ invoeren. Dan betalen huishoudens een vast tarief én voor elke kilo restafval.
Lokaal gezondheidsbeleid
Begin 2022 heeft de gemeenteraad het nieuwe lokaal gezondheidsbeleid vastgesteld. Hiermee richten we ons samen met interne en externe partijen op het bevorderen en beschermen van de gezondheid van onze inwoners. We zetten ons in om de sociaaleconomische gezondheidsverschillen te verkleinen door een gezonde leefstijl te stimuleren en een gezonde fysieke en sociale leefomgeving te realiseren.
De komende jaren wordt uitvoering gegeven aan de volgende uitgangspunten:
- We benaderen gezondheid positief en breed;
- We zetten in op kansengelijkheid;
- Alle fases in de levensloop doen ertoe;
- Iedereen levert een bijdrage.
Hieraan werken we in de periode van 2022-2026 vanuit de volgende ambities:
- Een gezonde leefstijl;
- Een gezonde leefomgeving;
- Een gezonde geest.
Landelijk zijn er op het gebied van gezondheid ook verschillende ontwikkelingen. Er zijn verschillende akkoorden vastgesteld, zoals het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Beoogd wordt een meer integrale aanpak op het gebied van zorg, preventie en het voorliggend veld te bereiken. Deze integraliteit op het gebied van preventie moet zorgen voor een gezondere samenleving en minder ondersteuningsvragen in 2040, om zo de druk op de zorg zoveel mogelijk te stabiliseren of af te zwakken. Om dit te bereiken is er een brede Specifieke Uitkering (SPUK) opgezet gericht op sport en bewegen, gezondheid en preventie en de sociale basis. De voorbereidingen hierop zijn in 2022 in gang gezet en hieraan wordt in 2023 een uitgebreid vervolg gegeven.