Overkoepelende thema's

Financieel perspectief en problematiek niet-taakgebonden kortingen Rijk

Terug naar navigatie - Financieel perspectief en problematiek niet-taakgebonden kortingen Rijk

Het Rijk en de VNG zijn in overleg over fundamentele keuzes met betrekking tot het gemeentefonds. Tot nu toe heeft dat nog niet tot structurele oplossingen geleid. Dat maakt dat we in een bijzondere situatie zitten en vervolgens ook een bijzondere begroting hebben opgesteld. We krijgen namelijk, net als de meeste Nederlandse gemeenten, de twee laatste jaren van deze begroting niet sluitend. Dit heeft alles te maken met de terugval van inkomsten uit het gemeentefonds. 
Toch maken we de keuze om te blijven investeren. Dit betekent ook dat wij er op dit moment niet voor kiezen om taken niet meer uit te voeren, te bezuinigen of inkomsten te verhogen (buiten de reguliere indexaties). Dat doen we omdat de onzekerheid met name het gemeentefonds betreft en we er op vertrouwen dat het Rijk gemeenten op enig moment financieel compenseert of een andere keuze maakt. Deze andere keuze kan bijvoorbeeld het uitbreiden van het lokale belastinggebied zijn, maar ook het verminderen van de taken die bij de gemeente liggen.

Hoewel het uitzonderlijk is om een begroting met een tekort te presenteren, zijn we er van overtuigd dat deze begroting een reëel beeld geeft. We houden uiteraard de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Al maakt de val van het kabinet de situatie moeilijker. We verwachten dan ook op zijn vroegst in de loop van 2024 te horen wat de uitkomsten zijn van de overleggen tussen VNG en het Rijk. In de tussentijd denken wij na over wat voor ons een plan B zou kunnen zijn, als het ravijn niet of niet tijdig wordt gedicht. Ook blijven wij de lobby ondersteunen die vanuit de VFG en VGG wordt uitgevoerd richting het Rijk. 

Prioritering

Terug naar navigatie - Prioritering

In 2022 hebben we een ambitieus collegeprogramma opgesteld. Daar wordt op dit moment volop uitvoering aan gegeven en u ziet de vertaling daarvan ook in deze programmabegroting terug. We hebben ook te maken met veel brede maatschappelijke opgaven en ontwikkelingen. Daarnaast worden meer en meer taken en verantwoordelijkheden naar gemeentelijk niveau overgedragen. Tegelijkertijd weten we dat we in de huidige arbeidsmarkt veel moeite moeten doen om voldoende kwalitatieve medewerkers te vinden en te houden. Bij de behandeling van de Kadernota is dit door uw raad uitgebreid aan de orde gesteld.
De onzekerheden die wij ervaren bij de bezetting van onze beleidsvelden hebben direct invloed op de realisatie van de ambities. Toch kiezen wij er voor om onze ambities in deze begroting op te nemen. Met de lange termijn agenda (LTA) informeren wij u, op basis van de actuele stand van de vacatures op dat moment, over realiteit van de planning en de uitvoering. Een actuele LTA ontvangt u zo spoedig mogelijk, maar in elk geval voor de behandeling van deze begroting in uw raad.

Toename specifieke uitkeringen

Terug naar navigatie - Toename specifieke uitkeringen

Het grootste deel van onze inkomsten krijgen wij van het Rijk. Het Rijk verstrekt deze middelen op drie manieren: de algemene uitkering, decentralisatie uitkering of specifieke uitkeringen. Bij de algemene uitkering en decentralisatie uitkering zijn de middelen vrij besteedbaar. Dat wil zeggen dat gemeenten zelf mogen bepalen waaraan zij de middelen uitgeven. Specifieke uitkeringen daarentegen worden verstrekt met een bepaald doel en mogen alleen voor dat doel worden uitgegeven, met daarbij vaak extra voorwaarden. We zien de afgelopen jaren een enorme toename in het aantal specifieke uitkeringen. Dat betekent in de praktijk dat een steeds groter deel van onze inkomsten niet meer vrij besteedbaar is. Dit beperkt ons in de flexibiliteit voor het inzetten van middelen. Daarnaast staat hierdoor het integraal werken onder druk. Er worden immers voorwaarden gesteld aan de activiteiten, de manier waarop we de activiteiten doen, wanneer we de activiteiten uitvoeren en de middelen die daar tegen over staan.

Projecten

Terug naar navigatie - Projecten

In het collegeprogramma 2022-2026 'Samen blijven bouwen aan een sterk Weststellingwerf' zijn veel plannen en projecten opgenomen. In deze begroting komen veel van deze plannen en projecten terug. Ook heeft de gemeenteraad in 2023 ingestemd met de omvangrijke projecten van Centrum Wolvega. In aansluiting op datgene wat hiervoor al is genoemd, vragen al deze projecten een scherpe blik van ons. Het effectief en efficiënt voorbereiden, uitvoeren en monitoren van de projecten is van belang voor een succesvolle realisatie. Ook kijken we proactief naar eventuele risico's die zich voor kunnen doen. Hiervoor verwijzen wij u ook naar de paragraaf 'Weerstandsvermogen en risicobeheersing', waarin de projecten ook worden meegenomen.

Taakstelling statushouders en opvang vluchtelingen

Terug naar navigatie - Taakstelling statushouders en opvang vluchtelingen

Wij staan net als de andere gemeenten voor een complexe uitdaging als het gaat om de problematiek en taakstelling met betrekking tot huisvesting statushouders en de opvang van vluchtelingen. Deze twee groepen vergen specifieke aandacht en inspanningen van lokale overheden. Allereerst moeten we zorgen voor de huisvesting van statushouders, wat vaak een grote logistieke puzzel is gezien de beperkte beschikbaarheid van sociale woningen. Daarnaast moeten we ons richten op de integratie van statushouders in de samenleving, waarbij onder andere taalonderwijs en arbeidsmarkttoegang van belang zijn. Tegelijkertijd moeten we een flexibel en effectief opvangsysteem voor vluchtelingen hebben, waarbij we in kunnen spelen op onverwachte situaties en grote aantallen mensen die hun toevlucht zoeken. Deze taken vereisen niet alleen financiële middelen, maar ook een sterke coördinatie tussen de verschillende overheden (lokaal, regionaal en nationaal), maar ook samenwerking met maatschappelijke organisaties en vrijwilligers. Het is een uitdaging die vraagt om empathie, flexibiliteit en een duurzame aanpak om statushouders en vluchtelingen te helpen bij het opbouwen van een nieuw leven in Nederland.

Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging

Terug naar navigatie - Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging

De Omgevingswet staat voor een goede balans tussen het benutten en beschermen van de fysieke leefomgeving. De nieuwe wet zorgt voor minder en overzichtelijkere regels, een samenhangende benadering van de leefomgeving, ruimte voor lokaal maatwerk en betere en snellere besluitvorming. De Omgevingswet bundelt wetgeving en regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water. Daarmee vormt de wet de basis voor de samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving. De Omgevingswet treedt vanaf 2024 in werking. 
Bewoners en gebruikers willen kwalitatief goede gebouwen. Bijvoorbeeld met een goede brandveiligheid en een laag energieverbruik. De overheid wil meer toezicht en controle in de bouw, zodat bouwers zich aan de geldende kwaliteitseisen houden. De wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) gaat hiervoor zorgen. Ook deze wet treedt vanaf 2024 (waarschijnlijk in twee delen) in werking.
Bij beide wetten is nog veel onzeker en wat de precieze gevolgen gaan zijn, intern maar ook extern, weten we niet. We proberen ons (waar mogelijk in OWO verband en bijvoorbeeld met de FUMO) zo goed mogelijk voor te bereiden.