In dit hoofdstuk vatten we het financiële perspectief van alle voorstellen uit deze nota samen. De meerjarencijfers 2019 tot en met 2023 laten een reeks zien van een negatief resultaat van € 1,5 miljoen in 2019 aflopend naar € 0,1 miljoen positief in 2023. In de afgelopen periode is er hard gewerkt om dit inzicht te verwerven en deze stukken tot stand te brengen. Toen de omvang van het structurele financiële tekort op jeugdzorg bekend werd, is de opdracht aan de ambtelijke organisatie gegeven om naast de wensen, ook kritisch te kijken naar ruimte in bestaande budgetten en potentiële ombuigingen. Dit doen we zonder in te leveren op de kwaliteit van onze diensten en voorzieningen. De financiële uitkomsten lijken ons ondanks de zeer negatieve financiële consequenties van de jeugdzorg een resultaat waar we richting de programmabegroting 2020-2023 verder mee kunnen.
Nieuw beleid-beleidsintensiveringen
In deze nota hebben wij ordening aangebracht in de categorisering van de aanvragen, te weten:
- Structurele gevolgen voorjaarsnota
- Noodzakelijk en onvermijdelijk
- Gevolgen gemeenschappelijke regelingen
- Stofkam
- Voorstellen/maatregelen
- Extra bijdrage rijk voor de tekorten jeugdzorg
Deze indeling vindt u terug in de tabel hieronder.
| + = voordeel - = nadeel | x € 1.000 | ||||
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
| Vertrekpunt voorjaarsnota/kadernota | -581 | -74 | 532 | 962 | 1.521 |
| Alle aanvragen ingedeeld naar: | |||||
| Structurele gevolgen voorjaarsnota | -2.280 | -2.247 | -2.167 | -2.129 | -2.129 |
| Noodzakelijk en onvermijdelijk | -500 | -703 | -804 | -862 | -812 |
| Gevolgen gemeenschappelijke regelingen | 180 | 159 | 195 | 220 | 245 |
| Stofkam | 364 | 393 | 360 | 360 | 360 |
| Voorstellen/maatregelen | 740 | 1.194 | 748 | 1.008 | 908 |
| Extra bijdrage rijk voor de tekorten jeugdzorg | 620 | 450 | 450 | 0 | 0 |
| Eindstand Voorjaarsnota 2019 / Kadernota 2020 -2023 | -1.457 | -828 | -686 | -441 | 93 |
Structurele gevolgen voorjaarsnota
De structurele gevolgen van de voorjaarsnota hebben veel impact. Grofweg verslechtert het beeld met € 2 miljoen wat voornamelijk wordt veroorzaakt door de jeugdzorg, hoogspecialistische jeugdzorg, Beschermd Wonen en ook de invoering van een abonnementstarief voor de WMO. De extra incidentele inkomsten van het rijk die we krijgen voor de jeugdzorg zijn afzonderlijk in de tabel opgenomen. De genoemde bedragen zijn gebaseerd op de laatste berichten van de VNG. Daarmee wordt het totale structurele tekort bij lange na niet gecompenseerd.
Noodzakelijk en onvermijdelijk
We hebben signalen gekregen van het rijk dat het BTW compensatiefonds niet toereikend zal zijn. Dit is de grootste noodzakelijke bijstelling wat betreft de algemene dekkingsmiddelen. Ook willen we de gelden voor het project Noordwolde vanaf 2021 in de begroting op nemen (fase 6). We weten dat de provincie haar bijdrage hieraan al in haar eigen begroting heeft staan.
Gevolgen gemeenschappelijke regelingen
De afrekening van Caparis (Groen Zelf Doen) is klaar. Het levert een positief resultaat op. We wachten af wat de verdere ontwikkelingen zijn voor de herstructurering van de gemeenschappelijke SW-regeling en de bijbehorende NV Caparis. Kaderstellend gaan we er vanuit dat dit minimaal budgetneutraal voor onze begroting zal verlopen, zeker in structurele zin.
Stofkam
Op basis van de "tussenstand/vertrekpunt overige ontwikkelingen" in het meerjarenperspectief hebben we dit jaar bij de opstelling van de nota zeer streng gekeken naar onze vastgestelde programmabegroting. We hebben geprobeerd de ruimte er uit te halen en komen met een beperkt aantal besparingsvoorstellen. De meeste van deze voorstellen, die onder het kopje Stofkam zijn opgenomen, betreffen voorstellen om budgetten te verlagen omdat daar geen beleidsmatige verplichtingen en of politieke verwachtingen tegenover staan. Zo besteden we de onderwijsbegeleiding niet meer uit, maar is deze taak overgenomen door onze vlechtwerkers in de scholen. Daarnaast verlagen we het krediet van het uitvoeringsplan bermen omdat er te veel budget is voor de uitvoering van deze taak. De diverse aanbestedingen laten deze ruimte zien.
Voorstellen/maatregelen
1. Grip op Jeugd
In programma 6 gaan we in op de maatregelen betreffende de jeugdzorg. Ze zijn verzameld in het project ‘Grip op jeugd’.
2. Het dynamische investeringsprogramma
We stellen een dynamisch investeringsprogramma in. Dit geeft voor nu een ontlasting in de exploitatie. Onderaan dit hoofdstuk is een overzicht opgenomen van de budgetten die we daarin willen opnemen. Als zich nieuwe kansen voordoen, dan zullen we ze toevoegen aan deze dynamische investeringsagenda. We denken dat de projecten die nu zijn opgenomen betaald kunnen worden. Duidelijk is dat het geld wat we aan precario hebben en zullen ontvangen en de budgetten voor de collegeambities voldoende zijn. Belangrijk daarbij is te vermelden, dat de claim op terugbetaling van de precariogelden nog wel aanwezig is. Dit in afwachting van lopende bezwaar- en beroepszaken. De financiële vertaling van de projecten zal pas in de begroting wordt opgenomen als de projecten gereed zijn voor uitvoering. We komen voor de financiële voorstellen terug bij u.
3. De Lindewijk exploitatie voortzetten met fase 2
We stellen u voor om de grondexploitatie van de Lindewijk voort te zetten met fase 2. In een apart voorstel wordt dit besluit aan u voorgelegd. We denken dat fase 1 medio 2022 wordt afgerond en het noodzakelijk is om te starten met de verdere voorbereidingen van fase 2. De regelgeving over de grondexploitaties noodzaakt ons, om voor 1 januari 2020 een besluit te nemen over de nog braakliggende gronden met een bestemmingsplan om te bouwen. Lindewijk fase 2 is hiervan de belangrijkste. Als wordt besloten om de gronden braak te laten liggen, moet de grond worden afgewaardeerd naar grasland. Dit zou een eenmalige kostenpost van ongeveer € 6,5 miljoen betekenen.
Wij vinden dat wij als college aan u een overwogen en onderbouwd besluit hebben voorgelegd over het voortzetten van de Lindewijk exploitatie. Het zal bijdragen aan de uitstraling van de wijk, voldoen aan de vraag naar woningen en daarnaast levert het voortzetten van de Lindewijk grondexploitatie een structureel voordeel op voor de algemene middelen. De rentekosten nemen we vanaf het jaar 2020 mee in de grondexploitatie van Lindewijk deelgebied 2. Deze zitten dan niet meer in de exploitatielasten vanaf het jaar 2020. Zie ook overzicht algemene dekkingsmiddelen.
4. Inzet Stelpost Risicobeheersing
Voor 2019 en 2020 stellen we voor de stelpost risicobeheersing in te zetten als dekking voor deze jaren.
5. Balans in schuldenlast, woonlast en investeringen
Om onze ambities uit te voeren en de woonlasten niet te laten stijgen ontkomen we er niet aan om concessies te doen ten aanzien van de schuldratio. We zien ons genoodzaakt om op basis van de voorjaarsnota het verwachte negatieve resultaat over 2019 ten laste te brengen van de algemene reserve. We zullen u bij de begroting dan ook een nieuw streefpercentage voorleggen van de schuldratio.
U kunt van ons voor de programmabegroting 2020-2023 nog twee maatregelen verwachten:
a. Lobby naar Den Haag
We zetten in op een intensieve lobby naar Den Haag om meer geld te krijgen en sluiten ons ook aan bij die gemeenten, die hiertoe al het initiatief hebben genomen. We zullen u hierover blijven informeren.
b. De Tweede Stofkam
We zullen de komende maanden nog eens goed door alle programma’s heen te lopen om te kijken of er meer financiële ruimte te vinden is. Er wordt dan in eerste instantie gekeken naar de programma’s in het Sociaal domein, met de focus op zorg en welzijn. Met name uit dit taakveld is het streven te komen met besparingsvoorstellen van minimaal € 200.000. Deze zullen we u presenteren ten tijde van de programmabegroting.