Programma 2 | Verkeer, Vervoer en Waterstaat

• Openbaar vervoer
• Economische havens en waterwegen
• Openbaar groen en (openlucht) recreatie (in de openbare ruimte)
• Verkeer en vervoer
• Recreatieve havens
• Parkeren (geen lasten en baten)

Beleidsplan Kwaliteitsambitie openbare ruimte 2012-2016
Gemeentelijk Verkeer en Vervoerplan (GVVP 2000) inclusief de uitgevoerde evaluatie (2007)
Nota Openbare verlichting
Landschapsbeleidsplan
Bomenbeleidsplan
Beleidsvisie Versterking kernwinkelapparaat (MKB REVA rapport)
Ontwikkelagenda Versterking economische structuur
Structuurplan 2000-2015
Investeringskalender 2017 - 2027
Collegeprogramma 2018-2022
Omgevingsvisie Weststellingwerf 

Veenweidevisie
In 2015 hebben de provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân een Veenweidevisie opgesteld. Door lagere grondwaterstanden en steeds drogere zomers, droogt de veengrond uit. Daardoor zakt de bodem. Dit probleem speelt op veel plaatsen in Nederland en zeker in delen van Friesland. Deze gebieden hebben verschillende functies als landbouw, natuur en wonen. De bodemdaling heeft gevolgen voor alle functies. De visie van provincie en Wetterskip beschrijft hoe we in Fryslân om willen gaan met de veenweidegebieden. In het provinciaal bestuursakkoord 2019-2023 "vernieuwen in vertrouwen" staat dat de opgedane kennis nu wordt omgezet in concrete acties. Dat leidt tot een hernieuwd Uitvoeringsprogramma 2021-2030. De 10 Veenweidegemeenten krijgen in de opstelling en de uitvoering ook een rol. Als gemeenteraad wordt u daarbij betrokken.

Gevolgen van Veenweideproblematiek op gemeentelijke wegen
In een aantal gebieden van onze gemeente is de soort grond veen, daarom hebben wij ook last van deze veenweideproblematiek. Als de bodem daalt is er ook kans op het verzakken van de wegen die daar op liggen. Wij kennen nu de omvang van dit risico nog niet. Voor de werkzaamheden die dan nodig zijn om de wegen te herstellen is geen dekking binnen de bestaande onderhoudsgelden. Wij houden de toestand van de wegen in de veenweide gebieden goed in de gaten en informeren u over ontwikkelingen.

Kwaliteit openbare ruimte
Inrichtingskwaliteit
In het collegeprogramma 2018-2022 hebben wij aangegeven hoe wij willen komen tot een nieuwe kwaliteitsambitie openbare ruimte. 
Zoals wij u al hebben gemeld, zien wij een verschuiving in de politieke discussie van onderhoudskwaliteit naar inrichtingskwaliteit. Wat wij merken is dat, vooral bij herinrichtingen, er behoefte is aan een basis voor de bepaling van de inrichtingskwaliteit openbare ruimte. Onder inrichtingskwaliteit verstaan wij onder andere inrichtingsprincipes en materiaalkeuze. Dit betekent een verandering van de ambitie. Dat vraagt een andere aanpak om te komen tot nieuw beleid. Binnen dit nieuwe beleid zal ook de biodiversiteit worden meegenomen. Wij weten nog niet wat de gevolgen hiervan zijn voor de kosten van aanleg, realisatie en onderhoud. Wij komen daar bij u op terug.

Beleidsplan Kwaliteitsambitie openbare ruimte
In 2011 heeft de raad het beleidsplan Kwaliteitsambitie openbare ruimte (2012-2016) vastgesteld. Hierin zijn de kwaliteitsdoelstellingen voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte (waaronder wegen, groen en bruggen) vastgesteld. De door de raad een aantal jaren geleden opgelegde ombuigingen, zijn hierin meegenomen.
Voor de openbare ruimte zijn de volgende kwaliteitsafspraken afgesproken:

• Kwaliteit basis (voldoende onderhouden, wel wat op aan te merken) voor centrum, hoofdstructuur en woongebieden;
• Kwaliteit laag (sober tot onvoldoende) voor industriegebieden en plattelandsgebieden.

Doordat de openbare ruimte nu al enkele jaren op een lage kwaliteit wordt onderhouden naderen we de ondergrens van het toelaatbare kwaliteitsniveau. Wij moeten voorkomen dat er kapitaalvernietiging optreedt. Om het areaal weer op een aanvaardbaar niveau terug te brengen zal er de komende jaren geïnvesteerd dienen te worden. Wij zullen bij de kadernota 2022 hierop terug komen.

Beplantingen (o.a. bomen, struiken en gazons) hebben de afgelopen jaren veel geleden onder de aanhoudende hitte en droogte. Bij herinrichting zal rekening gehouden worden met een divers sortiment die 'extreme ' weersomstandigheden (droogte en maar ook opvang van incidentele grote regenbuien) en ziekten en plagen kunnen weerstaan. Er ontstaat meer wortelopdruk door bomen die op zoek zijn naar water dit vereist de komende jaren investeringen in preventieve maatregelen.

Onkruidbestrijding
In 2021 wordt de onkruidbestrijding in eigen regie uitgevoerd, waarbij de afgesproken kwaliteitsambitie leidend is.

Aanleg bermverhardingen
Na aanbesteding zal in het vierde kwartaal 2020 de uitvoering van het bestek "aanleg bermverhardingen" een vervolg krijgen e.e.a. afgestemd op de planning van de aanleg glasvezel. In 2021 zal een deel aangelegd worden waarna in 2022 de afronding van het laatste deel plaats zal vinden. Ook kijken wij of er in het werk en binnen het budget passeerstroken kunnen worden aangelegd. 

Biodiversiteit
De biodiversiteit is de afgelopen jaren sterk afgenomen, vooral het aantal insecten is verminderd. Afgelopen jaren zijn in projecten (aanleg en renovatie) maatregelen uitgevoerd die het vergroten van de biodiversiteit bevorderen. Voorbeeld projecten zijn uitloopgebied Wolvega Zuid, bloemrijke bermen langs industrieterreinen Wolvega, projecten Dorp Landschap en Biodiversiteit. Samenwerking is gezocht met bewoners en organisaties. Kansen om verbindingen (netwerken) te realiseren kunnen benut worden. Bij de renovatie van groenvoorzieningen wordt gestreefd naar een vergroting van de biodiversiteit. Bewoners en toeristen waarderen de bloemrijke bermen. Plaagdieren als eikenprocessierups (epr) kunnen hierdoor voor een deel op een natuurlijke manier bestreden worden.

We zien om ons heen dat bij aanleg en beheer biodiversiteit een steeds grotere rol speelt. Op provinciaal niveau / Noord Nederland is er afstemming met diverse partijen voor insectennetwerken en kennisuitwisseling.
Steeds vaker komen bewoners(-groepen) die initiatieven indienen voor aanleg en beheer bloemrijke bermen. Bij de aanleg van bermverhardingen en glasvezel worden de bermen ingezaaid met een gebiedseigen bloemrijk mengsel. Hoe we de biodiversiteit in Weststellingwerf kunnen vergroten nemen we mee in het nieuwe beleidsplan kwaliteitsambitie openbare ruimte.

Eikenprocessierups
Wij zijn al jaren bezig met het bestrijden van de eikenprocessierups. Afgelopen 2 jaren is de rups in aantal enorm groot geworden. In het verleden werd er af en toe overlast gemeld. We hebben acties gedaan om overlast te voorkomen. Zoals natuurlijke bestrijding met aaltjes en het verbeteren van de leefomgeving van de natuurlijke vijanden (zoals vogels, insecten). Dit kunnen we doen door onder andere te zorgen voor bermen met meer bloemen, het planten van bloembollen en het plaatsen van nestkasten voor vogels. Door o.a. het verbeteren van de biodiversiteit kan de plaag enigszins beheerst worden. Een natuurlijk evenwicht zal echter enige jaren duren. Er zullen altijd nog een groot aantal nesten opgeruimd moeten worden. Om aan de wettelijke zorgplicht als boomeigenaar te voldoen moeten we blijven investeren om te voorkomen dat er overlast ontstaat voor zowel mensen, als huisdieren en vee. Ondanks wat wij al gedaan hebben, verwachten wij de komende jaren nog geen afname van de bestrijdingskosten. In januari 2021 zal de evaluatie van 2020 plaatsvinden wanneer alle gegevens bekend zijn, waarna in februari 2021 een plan van aanpak voor 2021 aan het college zal worden voorgelegd.

Openbare verlichting
Wij gaan voor 2022 bij alle lichtmasten LED-lampen aanbrengen. Hierdoor verbruiken onze lichtmasten minder elektriciteit en wordt de CO2 uitstoot minder. Omdat we dit doen worden de kapitaallasten hoger. Maar de kosten voor onderhoud en energie worden lager.

Verkeer en veiligheid
Wij zien een landelijke trend waarbij de maximale snelheden in de dorpen en het buitengebied ter discussie staan. Ook wij streven naar een optimale verkeersveiligheid. Daarbij hebben wij aandacht voor meer eenduidigheid in de snelheidsregimes, belijning langs wegen en aanleg zebrapaden. 


 

De directe loonkosten van personeel moeten worden verdeeld over de taakvelden die in ieder programma staan. Om de kosten per taakveld beter in beeld te hebben is de verdeling voor 2021 opnieuw uitgerekend. Dit geeft een verschuiving in de kosten van de diverse taakvelden.

Begroting 2021 ten opzichte van de begroting 2020
Lasten
Verkeer en vervoer
De totale lasten voor dit taakveld nemen iets af ten opzichte van de begroting 2020. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een daling in de kapitaallasten. Er is een kleine toename van de kosten voor het onderhoud van asfalt en elementenverharding als gevolg van areaaluitbreidingen.

Recreatieve havens
De toename van lasten op dit taakveld komt door de nieuwe verdeling van de personele lasten, zoals hierboven is aangegeven. 

Openbaar groen en (openlucht) recreatie
De lasten voor dit taakveld nemen toe ten opzichte van 2020. In deze toename zitten de kosten voor het beheer en onderhoud van de woonrijpe delen van de Lindewijk. Omdat steeds meer delen van deze grondexploitatie woonrijp zijn, komen de kosten voor het beheer en onderhoud ten laste van de algemene dienst. Ook nemen de komende jaren de kosten toe als gevolg van de areaaluitbreiding door andere grondexploitaties (een woonwijk en industrieterreinen) die (deels) worden afgesloten. 

Begroting 2021 en meerjarenperspectief
Lasten
De lasten en baten in programma 2 laten de komende jaren nauwelijks grote wijzigingen zien. De mutaties in de lasten worden hoofdzakelijk veroorzaakt door schommelingen in de kapitaallasten (nieuwe investeringen of investeringen uit het verleden die nu afgeschreven zijn). Vooral op het taakveld Verkeer en vervoer dalen de kapitaallasten voor wegen. Veel wegen zijn de komende jaren afgeschreven. Zie hiervoor ook de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen.