Actuele ontwikkelingen op hoofdlijnen

Voorjaarsnota op hoofdlijnen toegelicht

Terug naar navigatie - Voorjaarsnota op hoofdlijnen toegelicht

1. Corona-pandemie

Sinds begin maart houdt het Corona-virus Nederland in zijn greep. Er zijn nog vele onduidelijkheden, maar de signalen wijzen erop dat het virus nog lange tijd in ons land aanwezig zal zijn. De 1,5-metermaatschappij lijkt de komende maanden, wellicht jaren, het nieuwe normaal te zijn.  Om de crisis daar waar mogelijk te beteugelen hebben we zowel het maatregelenpakket vanuit het rijk binnen onze gemeente uitgerold als lokaal maatwerk verricht op onder andere het gebied van belastingen, uitkeringen en zorg. De crisis maakt duidelijk dat we elkaar (inwoners, instellingen en ondernemers) nodig hebben én weten te vinden. We zijn trots op de inzet van eenieder. Uiteraard was de Corona-pandemie niet te voorzien en zal de aanpak van de crisis en uitvoering van maatregelen zijn weerslag hebben op de lopende begroting 2020 én waarschijnlijk de jaren erna. Zodra de effecten zijn te kwantificeren nemen we ze op; de voorjaarsnota komt daarvoor te vroeg. Vandaar dat in het financiële overzicht hier een PM-post voor is opgenomen.

2. Sociaal domein laat landelijk – en ook in Weststellingwerf – nog forse tekorten zien

Het landelijk beeld ten aanzien van de tekorten op het sociaal domein is ook in Weststellingwerf terug te zien. We sturen bij met de “Grip op” projecten en kijken of er nog een schepje bovenop kan. Daarnaast stellen we ons net als de Provincie op het standpunt dat het Rijk met extra middelen over de brug moet komen. Helaas is dat nog geen realiteit.
Bij het opstellen van het meerjarig financieel perspectief adviseert de Provincie ons om de “stelpost uitkomst onderzoek jeugdzorg” ad 450.000 euro vanaf 2022 niet langer structureel op te nemen, vanwege het onzekere karakter daarvan. Voor het lopende begrotingsjaar en 2021 is de bijdrage wel zeker.

3. Herijking gemeentefonds uitkering uitgesteld

Onze belangrijkste inkomstenbron (bijna 45 miljoen euro in 2019) is de gemeentefondsuitkering. Het verdelingssysteem van de gemeentefondsuitkering is met vele verdelingsmaatstaven complex. De VNG wil graag naar een eenvoudiger systeem. Het eerste voorstel dat is uitgewerkt leidde begin dit jaar echter tot veel commotie omdat met het eenvoudiger systeem ook forse herverdelingseffecten zouden ontstaan. De herijking wordt daarom even uitgesteld. Men gaat weer terug naar de tekentafel. Uiteraard zullen we de vorderingen en eventuele (positieve of negatieve) effecten voor de gemeente Weststellingwerf nauwlettend in de gaten houden.

4. Klimaat en Duurzaamheid

De komende jaren ligt er een enorme opgave om Nederland duurzaam te maken. De ambities zijn groot en de tijd is kort. Zo moeten rijk, provincies, gemeenten en waterschappen in 2020 klimaat bestendig en “water robuust” handelen hebben vastgelegd in hun beleid en moeten gemeenten voor 2021 onder andere voor elke wijk een warmteplan opstellen. Voor een aantal maatregelen heeft het Rijk in het kader van het klimaatakkoord middelen ter beschikking gesteld.

Hoewel het uitgangspunt is om, vanwege de Corona-crisis, geen nieuw beleid in ons meerjarenperspectief op te nemen, zullen we hier op het gebied van klimaat en duurzaamheid van af (moeten) wijken en een aantal activiteiten (inclusief dekking)  opnemen.  

5. Invoering omgevingswet

Het Rijk heeft de invoering van de omgevingswet tot een nader te bepalen tijdstip uitgesteld. Nadrukkelijk is aangegeven dat het niet gaat om afstel. In de omgevingswet worden de wet- en regelgeving voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water gebundeld en is het de bedoeling om het aanvragen van vergunningen te vereenvoudigen. Het traject tot invoering leidt bij veel gemeenten, zo ook de onze, tot fors aanvullende werkzaamheden met name op het vlak van het Digitaal Stelsel (loket).  Ondanks het uitstel zullen ook wij er voor moeten zorgen dat de basis tijdig op orde is.

6. Ruimtelijk Domein

De financiële dekking van de dynamische investeringsagenda (deels terugkomend in de Regiodeal projecten) is met het vervallen van de terugbetalingsverplichting Precariobelasting én de rijksbijdrage aan de Regiodeal een stuk dichterbij gekomen. Hoe hier concreet invulling aan kan en zal worden gegeven, ook in het licht van de onzekerheid van de Corona-crisis, zal de komende periode moeten worden bekeken.

Daarnaast is vorig jaar de grondexploitatie Lindewijk voortgezet met fase 2. Het is de opgave om zo veel als mogelijk dit jaar te komen met een verdere uitwerking voor dit deelgebied. Het is de insteek om het plan vorm te geven binnen de huidige financiële kaders. Het is belangrijk om daarbij oog te hebben voor de onzekerheden en financiële risico’s, die per definitie bestaan rondom een grondexploitatie; zeker nu!

7. Regiodeal continueert bestuurlijke samenwerking in Zuidoost Friesland

Nu de Streekagenda in de afrondende fase terecht is gekomen zijn we content met het feit dat we samen met de gemeenten Ooststellingwerf, Opsterland, Heerenveen, Smallingerland, het Wetterskip en de provincie Friesland de samenwerking in onze regio Zuidoost Friesland voortzetten. Onderdeel van deze samenwerking is de Regiodeal Zuidoost Friesland. Een samenwerking met het Rijk waarbij zij net als de Regio 15 miljoen investeren tot 2024. De regiodeal is gebaseerd op onze aanvraag “vitaal en veerkrachtig Zuidoost” waarbij zowel vitale kernen als het veerkrachtige landschap centraal staan. In deze Voorjaarsnota nemen we de noodzakelijke plankosten (binnen programma 6) op voor het in goede banen leiden van de Regiodeal. Overigens komt de Regiodeal vanwege haar integrale en algemene karakter in meer programma's terug, namelijk in:

  • Programma 2: Fietspad Beekdal Linde;
  • Programma 3: Centrum ontwikkeling Wolvega (link met project Bestemming Wolvega);
  • Programma 6: Bestemming Wolvega;
  • Programma 8: Project Zuidelijke Poort, dat de projecten Rottige Meente én project Driewegsluis omvat;
  • Daarnaast zullen er verschillende projecten van het Wetterskip uitgevoerd worden binnen de gemeente Weststellingwerf.

In de begroting 2021-2024 of via  separate kredietvoorstellen maken we een verdere financiële vertaling van de projecten.

8. Vanaf 2021 geeft college zelf rechtmatigheidsverklaring af

Met ingang van 2021 moet het college een rechtmatigheidsverantwoording afleggen over de rechtmatigheid van de jaarrekening. De accountant krijgt hierdoor een andere rol en zal vanaf het boekjaar 2021 geen oordeel meer geven over de rechtmatigheid in zijn controleverklaring. U ontvangt dit voorjaar hier een apart voorstel over.