Programma 6 | Sociaal domein

Portefeuillehouder(s)	Rikkers en Zonderland
Organisatie	Sociaal domein

• Samenkracht en burgerparticipatie
• Arbeidsparticipatie
• Begeleide participatie
• Geëscaleerde zorg 18+
• Inkomensregelingen
• Maatwerkdienstverlening 18+
• Maatwerkdienstverlening 18-
• Maatwerkvoorzieningen (Wmo)
• Wijkteams
• Geëscaleerde zorg 18-

	Vastgesteld
Maatregelverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ Weststellingwerf 2015	december 2014
OWO-visie op de drie decentralisaties	mei 2013
Kadernota Armoedebeleid en Schuldhulpverlening 2018 -2021	januari 2018
Visienota Tegenprestatie	september 2014
Uitvoeringsnota Armoedebeleid 2014 e.v.	september 2014
Werkgeversbenadering OWO	oktober 2014
Beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 Oost- en Weststellingwerf	oktober 2014
Beleidsplan Hart voor de jeugd	oktober 2014
Verordening Individuele inkomenstoeslag	1 december 2014
Verordening Individuele studietoeslag	1 december 2014
Beleidsnota Re-integratie en participatie Oost- en Weststellingwerf 2015-2018	1 december 2014
Re-integratieverordening 2017	september 2017
Verfijning beleidsplan Re-integratie en participatie Oost- en Weststellingwerf 2015/2018	22 juni 2015

Op 1 januari 2015 werd de gemeente via de decentralisaties (3 D's) verantwoordelijk voor vrijwel alle taken op het gebied van het Sociaal domein. De decentralisatie hadden als doel de zorg en ondersteuning beter en overzichtelijker te regelen. De overdracht en transitie gingen gepaard met ingrijpende bezuinigingen.

Tot 2015 was er nog geen ervaring met de nieuwe taken en veel was nog omgeven door onzekerheden. Uw raad heeft daarom besloten vanaf 2015 alle middelen met betrekking tot de problematiek vanuit het individu te plaatsen binnen 't 'Hek'. 't 'Hek' omvat de rijksmiddelen voor Jeugdzorg, WMO, Participatie en BUIG. Ook zijn de gemeentelijke middelen die tot 2015 aan het Sociaal domein werden besteed en gericht zijn op individuele problematiek, aan 't 'Hek' toegevoegd.

Met ingang van 2019 gaat het integreerbare deel van de Integratie Uitkering Sociaal domein (IUSD) op in de Algemene uitkering. Daarmee gaat dit deel van de IUSD onderdeel uit maken van de trap-op-trap-af systematiek. De komende jaren zullen meer onderdelen van de IUSD op gaan in de Algemene uitkering. Alleen voor de onderdelen WsW en voorheen WsW/Beschut werk is weinig perspectief op overheveling naar de Algemene uitkering (bron: meicirculaire 2018). Inmiddels hebben we ruim 3 jaar ervaring met de nieuwe taken van het Sociaal domein. Procesmatig en administratief beginnen zaken steeds meer op hun plek te vallen.  Daarom is besloten 't 'Hek' te laten vervallen en de kosten die binnen programma 6 worden gemaakt op basis van verwachte uitgaven te begroten.

In de jaarrekening 2016 waren voor het eerst tekorten zichtbaar op het onderdeel Jeugd (exclusief effecten uit 2015). In de jaarrekening 2017 zijn op het programma Sociaal domein tekorten op Jeugdzorg en WMO gepresenteerd. Weststellingwerf lijkt zich in lijn met landelijke en regionale ontwikkelingen te bewegen als het gaat om de toenemende kosten voor Jeugdzorg. De omvang van de toename is dusdanig dat dit niet meer binnen programma 6 Sociaal domein op te vangen lijkt, ondanks de structurele verhoging van budgetten voor Jeugdzorg en WMO in deze begroting.

Dit betekent dat er nog meer belang aan de transformatie in het sociaal domein moet worden gehecht. We geven daarom ook in 2019 verder vorm aan de transformatie. Daarin zijn de komende jaren preventie en de ontwikkeling van meer collectieve voorzieningen belangrijke speerpunten. In samenhang hiermee gaan we het welzijnswerk anders inrichten. Verder willen we in 2019 de toegang tot het sociaal domein verder verbeteren. Hiervoor gaan we in Wolvega een pilot beginnen op de locatie Griffioenpark 3. Ook zal er meer aandacht zijn voor de samenwerking tussen gebiedsteams en maatschappelijke organisaties. We richten ons daarbij vooral op ouderen en jeugd.

Zie verder het collegeprogramma 2018-2022: 'Transformatie Sociaal domein'

Beleidsindicatoren vanuit het rijk	Eenheid	2015 gemeente	2016 gemeente	2017 gemeente	2016 Nederland	2017 Nederland
Banen	Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd 15-64 jaar	553,9	565,5	568,5	750,3	758,2
Jongeren met een delict voor de rechter	% 12 tot en met 21 jarigen	0,86	-	-	-	-
Achterstand onder de jeugd	% Kinderen in armoede	4,93	-	-	-	-
Achterstand onder de jeugd	% Jeugdwerkloosheid	1,57	-	-	-	-
Netto arbeidsparticipatie	% Van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking	64,7	64,2	64,3	65,8	66,7
Personen met een bijstandsuitkering	Aantal per 1.000 inwoners	28,9	32,0	32,0	41,6	41,5
Lopende re- integratievoorzieningen	Aantal per 1.000 inwoners van 15-65 jaar	38,2	39,6	50,7	25,8	28,1
Jongeren met jeugdhulp	% Van alle jongeren tot 18 jaar	9,2	9,4	9,5	9,2	9,6
Jongeren met jeugdbescherming	% Van alle jongeren tot 18 jaar	1,2	1,3	1,2	1,0	1,0
Jongeren met jeugdreclassering	% Van alle jongeren van 12 tot 23 jaar	-	-	-	0,4	0,4
WMO Clienten met een maatwerkarrangement	Aantal per 1.000 inwoners	55,0	51,5	53,5	56,5	55,5
Bron: www.waarstaatjegemeente.nl

 

De analyse is gegroepeerd  in Participatie, WMO, Jeugdzorg en Overig

Begroting 2019 ten opzichte van de begroting 2018 

Algemeen
De kosten van personeel moeten worden verdeeld over de taakvelden waarvoor deze kosten worden gemaakt.
Deze verdeling is voor 2019 opnieuw uitgerekend. Dit geeft een verschuiving in de kosten van de diverse taakvelden.

Lasten
Participatie
Arbeidsparticipatie
De lasten voor arbeidsparticipatie nemen per saldo af met bijna € 93.000 (voordeel). Belangrijkste oorzaak zit in een afname van doorbelaste loonkosten (€ 24.000 nadeel).
De kosten voor Participatie werkdeel nemen af (€ 70.000 voordeel) vanwege bijstellingen op basis van ervaringscijfers. De kosten voor Participatie inburgering nemen af (€ 47.000 voordeel) vanwege minder instroom.

Begeleide participatie
De lasten voor begeleide participatie nemen per saldo af met bijna € 54.000 (voordeel). Belangrijkste oorzaak zit in een afname van doorbelaste loonkosten van ruim € 28.000 (nadeel). De kosten voor de Sociale Werkvoorziening zijn € 82.000 lager (voordeel) vanwege eenmalige budget in 2018 voor herstructureringskosten die zich in 2019 niet voordoen.

Inkomensregelingen
De lasten voor Inkomensregelingen nemen per saldo met € 205.000 af (voordeel). Dit kent verschillende oorzaken. Ook hier is een verschuiving van de doorbelaste loonkosten. Op de IOAW nemen de lasten met € 70.000 toe (nadeel) vanwege een hoger gebruik/meer cliënten. Op de IOAZ nemen de lasten met € 51.000 toe (nadeel) vanwege toegerekende uitvoeringskosten door derden. De uitvoeringskosten op de BBZ nemen met € 30.000 af (voordeel) vanwege een verschuiving van uitvoeringskosten door derden. De lasten van de BBZ nemen met € 79.000 toe (nadeel) vanwege met name hogere inzet leenbijstand en kosten loonheffing. De lasten van de WWB nemen af met € 529.000 (voordeel) vanwege een afname van het aantal cliënten.
De lasten voor Armoede/Minimabeleid nemen met € 40.000 toe (nadeel). Dit is het budget uit het collegeakkoord voor integrale aanpas laaggeletterdheid, armoede en schulden voor 2019 en 2020.

WMO
Maatwerkdienstverlening 18+
De lasten voor Maatwerkdienstverlening 18+ nemen per saldo toe met € 492.000 (nadeel). Dit kent verschillende oorzaken: De lasten voor WMO Hulp bij huishouden (HBH) nemen toe met € 600.000 (nadeel) vanwege het aanbieden van een dienstverband aan alfahulpen, en CAO-ontwikkelingen. De lasten voor Begeleiding (AWBZ) nemen af met € 40.000 (voordeel). Vanwege het beëindigen van het project Jong en Fris nemen de lasten hiervoor af met € 15.000 (voordeel). De doorbelaste loonkosten nemen af met € 52.000 (voordeel).

Maatwerkvoorzieningen (WMO)
Het verschil wordt veroorzaakt door verschuiving van kosten voor het personeel.

Jeugdzorg
Geëscaleerde zorg 18-
De lasten voor geëscaleerde zorg 18- nemen per saldo af met bijna € 24.000 (voordeel). Dit kent verschillende oorzaken. De lasten voor hoogspecialistische zorg zijn bijgesteld met € 300.000 (voordeel). De afgelopen jaren heeft de gemeente geen cliënten gehad in zeer kostbare vormen van Jeugdzorg. Dat lijkt vanaf het najaar 2018 te gaan veranderen, en dit werkt door in de begroting 2019. Hiervoor is een bedrag van € 250.000 (nadeel) opgenomen. De doorbelaste loonkosten zijn lager voor dit taakveld.

Maatwerkdienstverlening 18-
De lasten voor Maatwerkdienstverlening 18- nemen per saldo toe met € 702.000 (nadeel). Dit kent verschillende oorzaken. De lasten voor PGB Jeugd nemen af met € 50.000 (voordeel). De lasten van resultaatgerichte inkoop van Jeugdzorg nemen toe met € 895.000 (nadeel). Sinds 2016 en vooral 2017 is een toenemende druk op dit budget zichtbaar. De lasten voor de inkoop van Landelijke Jeugdhulp nemen af met € 25.000 (voordeel). De verschuiving van personeelskosten geeft een voordeel.

Overig
Samenkracht en burgerparticipatie
De verschuiving van personeelskosten geeft op dit taakveld een nadeel.

Wijkteams
De verschuiving van personeelskosten geeft op dit taakveld een nadeel.

Baten
Participatie
Inkomensregelingen
De baten voor de inkomensregelingen nemen per saldo af met € 123.000. Belangrijkste oorzaak zit in een afname van het aantal WWB-cliënten (€ 311.000 nadeel). De baten voor IOAW (€ 105.000 voordeel), BBZ (€ 40.000) en bijzondere bijstand (€ 58.000) nemen toe. Voor de IOAW en de BBZ geldt een hoger gebruik/meer cliënten. Voor de bijzondere bijstand worden meer inkomsten verwacht vanwege aflossingen van leningen.

WMO
Maatwerkvoorzieningen WMO
Op basis van ervaringscijfers (jaarrekening 2017) is het niveau aan eigen bijdragen WMO naar beneden bijgesteld (€ 80.000 nadeel). Er is nog geen rekening gehouden met een mogelijk toekomstig abonnementstarief.

Begroting 2019 en meerjarenperspectief
Lasten
Participatie:
Arbeidsparticipatie
De lasten voor arbeidsparticipatie nemen per 2020 af met bijna € 46.000. Deze lasten zijn gerelateerd aan ESF-regelingen. Na 2019 zijn ESF-bijdragen (nog) niet zeker, en derhalve (nog) niet in de begroting opgenomen.

Inkomensregelingen
De lasten voor inkomensregelingen nemen per 2021 met € 39.000 af (voordeel) vanwege het wegvallen van een rijksvergoeding (IBP-regeerakkoord) voor armoedebeleid/schuldhulpverlening.

WMO
Maatwerkdienstverlening 18+
De lasten voor Begeleiding (AWBZ) nemen vanaf 2020 af met € 47.000 (voordeel). Deze afname is conform eerder opgestelde meerjarenplanning.

Jeugdzorg
Maatwerkdienstverlening 18-
De lasten voor resultaatgerichte inkoop Jeugdzorg nemen vanaf 2020 af met € 179.000 (Voordeel). De herkomst van deze afname is een historisch gegroeide afname van het oorspronkelijke vanaf 2015 door het rijk beschikbaar gestelde budget. Het budget voor PGB Jeugd neemt per 2020 af met € 50.000 (voordeel).

Overig
Samenkracht en burgerparticipatie
In de meerjarenbegroting worden vanaf 2021 de lasten voor het project Bestemming Noordwolde  (nog) niet mee genomen. Hierdoor nemen de lasten met € 155.000 af. Het incidentele budget voor stimulering Wolvega en Kleine Dorpen (kadernota 2017) is beschikbaar tot en met 2020

Baten
Participatie
Arbeidsparticipatie:
De baten voor arbeidsparticipatie nemen per 2020 af met bijna € 46.000. Deze baten zijn gerelateerd aan ESF-regelingen. Na 2019 zijn ESF-bijdragen (nog) niet zeker, en derhalve (nog) niet in de begroting opgenomen.

Inkomensregelingen
De baten voor inkomensregelingen nemen per 2021 met € 39.000 af (nadeel) vanwege het wegvallen van een rijksvergoeding (IBP-regeerakkoord) voor armoedebeleid/schuldhulpverlening.

Overig
Samenkracht en burgerparticipatie
In de meerjarenbegroting worden vanaf 2021 de baten voor het project Bestemming Noordwolde  (nog) niet mee genomen. Hierdoor nemen de baten met bijna € 78.000 af.

Mutatie reserves:
In de begroting 2018  is een onttrekking uit de algemene reserve van € 96.000 geraamd voor de dekking van budget overhevelingen uit 2017, zijnde € 30.000 voor de voorzieningen lokaal sociaal beleid; € 41.000 voor herstructureringsgelden en € 25.000 voor het impulsprogramma statushouders.