Jaarrekening - Overzicht van baten en lasten

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018

Het nadelig saldo van baten en lasten is €457.000 lager dan begroot. De lasten zijn hoger (nadeel € 129.000) en de baten zijn hoger (voordeel € 586.000).

Lasten
Bestuur
De lasten zijn € 67.000 hoger dan begroot. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de extra dotatie aan de voorziening voor de ontslagvergoeding gewezen wethouders (€ 38.000) en de stijging in de loonkosten als gevolg van het instellen van het nieuwe college (€ 23.000).

Burgerzaken
Er zijn meer rijbewijzen afgegeven dan verwacht, hierdoor zijn er meer lasten dan begroot. Omdat de baten ook zijn gestegen heeft dit geen gevolgen voor het saldo.

Baten
Bestuur
De baten zijn € 521.000 hoger dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door de vrijval uit de voorzieningen voor de pensioenen van de wethouders en voornamelijk de vrijval uit de voorziening ontslagvergoeding voormalig wethouders. Beide wethouders die na de gemeenteraadsverkiezingen niet meer als wethouder werden benoemd, hebben in 2019 een andere baan gevonden, waardoor de voorziening aanzienlijk verlaagd kan worden. 

Burgerzaken
Er zijn meer rijbewijzen afgegeven dan verwacht, hierdoor zijn er meer baten dan begroot. Omdat de lasten ook zijn gestegen heeft dit geen gevolgen voor het saldo.

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018
Het nadelig saldo van baten en lasten is € 8.000 lager dan begroot. De lasten zijn lager (voordeel € 47.000) en de baten zijn lager (nadeel € 39.000).

Lasten
Openbare orde en veiligheid
De lasten voor van dit taakveld zijn €33.000 lager dan begroot, een deel wordt veroorzaakt door minder uitgaven voor veiligheid, investeringen in 2017 maakten dat deze in 2018 lager uitvielen voor onder andere buurtpreventie en buurtbemiddeling. 
De rest wordt veroorzaakt door een andere doorbelasting van de personele lasten dan begroot.

Baten
Openbare orde en veiligheid
De baten voor dit taakveld zijn €40.000 lager dan begroot. Dit wordt veroorzaakt doordat er  minder vergunningen voor algemeen plaatselijke verordeningen (APV) zijn afgegeven en  er geen geen baten meer van de woningcorporaties worden ontvangen. Dit laatste komt door een wetswijzigingen in de woningwet vanaf 2018.

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018
Het nadelig saldo van baten en lasten is € 198.000 lager dan begroot. De lasten zijn lager (voordeel € 178.000) en de baten zijn hoger (voordeel € 21.000).

Lasten
Verkeer en vervoer
In 2018 hebben we extra kosten moeten maken voor noodzakelijke reparaties van onze wegen en het laten uitvoeren van een onderzoek. Dit kwam door de aanhoudende droogte afgelopen zomer. Hier hebben wij u al eerder over geïnformeerd. Door minder uitgaven op andere posten heeft dit niet geleid tot een overschrijding van het taakveld.
Het voorbereidingsbudget voor projecten in de openbare ruimte is in 2018  niet volledig benut. Hiervan is nog € 38.000 over.

Openbaar groen en openlucht recreatie
Verschillende incidentele budgetten voor openbaar groen en openlucht recreatie zijn niet volledig benut. Er zijn op diverse plaatsen in de gemeente bomen gekapt. In overleg met bewoners van onder andere Nijeholtpade, De Hoeve en De Blesse worden herplant plannen gemaakt. Uitvoering van deze herplant bomen (inclusief grondwerk) kan in 2019 plaatsvinden.
Het project dorpen in het groen, heeft in 2018 vertraging op gelopen. Voor de uitvoering van het projectgebied Oosterstreek - deel Noordwolde is in 2019 uitvoeringsbudget nodig van 20.000. In 2018 hebben al voorbereidende werkzaamheden plaatsgevonden, zie ook "Incidentele middelen van 2018 naar 2019".
Daarnaast zijn er minder loonkosten toegerekend. De formatie is niet volledig ingezet voor dit taakveld.

Baten
Geen bijzonderheden.

Mutaties reserves
Er was een onttrekking uit de reserves begroot van € 26.000 voor de Rottige Meente. Hier was slechts € 6.000 voor nodig. Ook is er een onttrekking aan de reserve voorbereidingsbudget projecten openbare ruimte gedaan van € 61.500, terwijl hiervoor € 100.000 was begroot.

1e fase upgrading fietspad langs De Linde
In 2018 is gestart met het vervangen van het fietspad. Het grootste deel van de aanleg van het nieuwe fietspad is gereed. Het laatste deel wordt in het 2019 afgerond. Het restant van het krediet moet in 2019 beschikbaar blijven.

2e fase upgrading fietspad langs De Linde
De gebiedscommissie Beekdal Linde heeft in 2018 onderzoek gedaan naar de hermeandering van de Linde. De ligging van het tracé van fase 2 van het fietspad wordt definitief bepaald in 2019. Dan kan begonnen worden met het opstellen van het ontwerp. Bij de najaarsnota 2018 is de planning geactualiseerd en als gevolg daarvan € 407.000 krediet doorgeschoven naar 2019. Het negatieve restant van € 2.000 wordt in 2019 met dit doorgeschoven krediet verrekend.

Aanleg parkeerplaats Munnekeburen ten behoeve van de Rottige Meente
De aankoop van de grond en de aanleg van de parkeerplaats is in 2018 gerealiseerd. Het krediet kan worden afgesloten.

Uitvoeringsplan bermen 2017 en 2018
Dit project heeft in 2017 vertraging opgelopen door de keuze te maken om te wachten met de aanleg van bermverharding op de plaatsen waar nog glasvezel aangelegd gaat worden. Hier bent u al eerder over geïnformeerd.
In 2018 is 46 kilometer verharding van onze bermen aangelegd. Te noemen locaties zijn Mauritsweg te Noordwolde-zuid, Alteveersweg te Boijl, Oosterseveldweg te Noordwolde en Oosterstreek, Spangahoekweg en Marktweg te Spanga. De verdere uitvoering is afhankelijk van de voortgang in de aanleg van breedband. Bij de najaarsnota 2018 is de planning geactualiseerd en als gevolg daarvan € 1.000.000 krediet doorgeschoven naar 2019. Het negatieve restant van beide kredieten wordt in 2019 met dit doorgeschoven krediet verrekend.

Veilige otterpassages 2018
Er is een start gemaakt met dit project. De daadwerkelijke uitvoering zal begin 2019 plaatsvinden. Het krediet moet mee naar 2019.

Verbeteren bereikbaarheid station
In overleg met de aanwonenden is een ontwerp voor de herinrichting van de Stationsweg en stationsomgeving opgesteld. Met de uitvoering is eind 2018 gestart en dit zal doorlopen in 2019. Het restant van het krediet moet daarom mee naar 2019.

Vervangen brug over Tjonger
In 2018 is het project aanbesteed en zijn de voorbereidingen gestart. De daadwerkelijke uitvoering staat gepland voor begin 2019. Het nog beschikbare krediet moet mee naar 2019.

Vervanging openbare verlichting
De vervanging van de openbare verlichting is gerealiseerd conform planning. Dit krediet kan worden afgesloten.

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018
Het nadelig saldo van baten en lasten is € 579.000 hoger dan begroot. De lasten zijn hoger (nadeel € 530.000) en de baten zijn lager (nadeel € 49.000).

Lasten en baten
Fysieke bedrijfsinfrastructuur
De betreft bedrijventerreinen en de afwijkingen worden toegelicht in de paragraaf grondbeleid en onder toelichting op de balans onder voorraad (vlottende activa).

Het herstellen van de walbeschoeiing in het recreatiegebied bij de Driewegsluis is uitgevoerd conform planning. De slechte stukken walbeschoeiing zijn vervangen.

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018

Het nadelige saldo van baten en lasten is € 99.000 lager dan begroot. De lasten zijn hoger (nadeel € 6.000) en de baten zijn hoger (voordeel € 105.000).

Lasten
Onderwijsbeleid en leerlingenzaken 
In 2018 zijn er 20 voorzieningen leerlingenvervoer meer verstrekt dan in 2017, dit heeft € 73.000 meer gekost dan begroot.
De peuteropvang 2018 was het eerste jaar van de nieuwe bekostigingssystematiek peuteropvang. Op basis van deelname in 2017 was een inschatting gemaakt van het aantal door de gemeente te subsidiëren kindplaatsen. In 2018 konden meer kinderen gebruik maken van de toeslag kinderopvang (ook peuteropvang bij twee inkomens) dan was verwacht. Hierdoor hoefden minder kinderen gebruik te maken van de gemeentelijke toeslag voor peuteropvang. Als gevolg van het regeerakkoord ontvangt de gemeente meer middelen. Dit alles maakt dat er € 83.000 minder voor de peuteropvang is uitgegeven.

De bijdrage van het Rijk van voor het Onderwijs achterstanden beleid (OAB) is ingezet voor preventieve logopedie en extra kindplaatsen Voorschoolse Educatie. Dit was nodig door een toename anderstalige peuters in een wijk van Wolvega.

Baten
Onderwijsbeleid en leerlingenzaken
We hebben  € 85.000 hogere rijksbijdrage voor OAB ontvangen.

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018
Het nadelige saldo van baten en lasten is € 121.000 lager dan begroot. De lasten zijn lager (voordeel € 70.000) en de baten zijn hoger (voordeel € 51.000).

Lasten
Sportbeleid en activering
Er is een lagere subsidie voor Buurtsportwerk ( € 16.000) verstrekt en er waren minder aanvragen voor het onderhoud van de sportaccommodaties (€ 15.000).

Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie
Voor muziekonderwijs is € 30.000 budget overgebleven. Het aantal leerlingen dat muziekonderwijs volgt is afgenomen, zowel bij de Hafabra gezelschappen maar ook in het onderwijs. Ten aanzien van de muzieklessen voor de Hafabra wordt verwacht, mede gezien de goede resultaten zoals bij de Woudklank en het landelijke programma muziekimpuls, dat de lespraktijk in 2019 weer gaat aantrekken inclusief de betrokkenheid van de scholen in de gemeente.  Daarnaast is met de ondertekening van het provinciale convenant ‘Meer Muziek in de Klas’ in het najaar van 2018, een goede basis gevonden samen met het primair onderwijs, om het muziekonderwijs te versterken en op een goede wijze te borgen.

Baten
Sportaccommodaties
De baten zijn nagenoeg gelijk aan de begroting. Echter de inkomsten vanuit de kantine van De Steense zijn € 10.000 lager dan begroot. Dit heeft te maken met het aflopen van het huurcontract met de cateraar en het niet kunnen vinden van een nieuwe geschikte partij op korte termijn.
De baten voor het zwembad De Dobbe zijn € 28.000 hoger dan begroot. Het aanhoudende mooie weer in de zomer van 2018 heeft hier nadrukkelijk aan bijgedragen.

Openbaar groen en (openlucht)recreatie
De baten zijn hoger dan begroot. Dit heeft te maken met ontvangsten voor gemaakte kosten in het kader van het opstellen van de Visie ruimtelijke ontvangst binnen het project Ervaren en Turf. Maar ook met de eindafrekening van het ISV project Herontwikkeling Tuindorpschool. Het restant van de subsidie is door de provincie uitgekeerd.

Mutaties reserves
Het verschil tussen de begrote mutaties in reserves en de realisatie komt doordat de onttrekking voor landschapsvisie ZO Friesland lager is dan begroot.

Meerjarenonderhoudsplan gemeentelijke gebouwen
Op basis van het Meerjarenonderhoudsplan (MOP) zijn meerdere vervangingsinvesteringen gedaan. Van de sporthal de Duker in Noordwolde zijn de entree, de tribune en de buitenruimte afgelopen jaar grondig vernieuwd. De entree is voorzien van een automatische schuifdeur, hierdoor is de toegankelijkheid voor mindervaliden vergroot. Het pand heeft met deze ingreep weer een moderne en aantrekkelijke uitstraling gekregen. 
De zoutelectrolyse in het zwembad De Dobbe is vervangen.
In sporthal de Olde Steense is begonnen om de wanden te bekleden met akoestisch materiaal en het plafond wordt nog met akoestisch doek afgewerkt. Dit project is nog niet helemaal afgerond, waardoor het restant van het krediet (€ 53.000) nog mee moet naar 2019. 

Renovatie/verbouw 't Vlechtwerk
In 2018 kwamen veel klachten binnen over het klimaat in het pand. Het laatste deel van dit krediet is daarom ingezet om de ventilatie in het pand op orde te krijgen. Dit krediet kan nu gesloten worden.

Groot spelmateriaal sporthallen
De gymnastiekzalen zijn allemaal aan het eind van de zeventiger jaren gebouwd. Het groot gymnastiekmateriaal zoals ringen- en klimtouweninstallaties en klimramen zijn dan ook in de komende jaren gefaseerd aan vervanging toe. In 2018 is gestart met het vervangen van groot spelmateriaal sporthallen. In 2019 en 2020 zal dit verder worden uitgevoerd.

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018

Het nadelige saldo van baten en lasten is € 1.509.000 hoger dan begroot. De lasten zijn € 1.860.000 hoger (nadeel) en de baten zijn € 351.000 hoger (voordeel).

Voor de toelichting op de lasten zijn de taakvelden samengevoegd per beleidsveld (zie tabel hierboven). Nadere toelichtingen en analyses staan bij het jaarverslag programma 6 Sociaal Domein en in de paragraaf  't Hek Sociaal Domein.

Participatie

Het positieve resultaat op de lasten van Participatie bedraagt € 225.000. Op alle 3 beleidsvelden is een positief resultaat behaald:
Op Arbeidsparticipatie is een resultaat van € 85.000 vanwege voor € 40.000 lagere kosten voor scholing en activering, en een eindafrekening van ESF over de periode 2014-2016 van bijna € 45.000 .
Op Begeleide Participatie is een resultaat van € 137.000.  Dit resultaat ontstaat voornamelijk door een positieve afrekening van de GR SW Caparis.
Op Inkomensregelingen is een klein positief resultaat behaald.

WMO

De lasten voor de WMO vallen € 517.000 hoger uit.

De hogere lasten ontstaan vooral op Maatwerkdienstverlening 18 + met een hogere last van € 603.000.
De lasten op Schuldhulpverlening zijn € 46.000 lager uitgevallen.
Op WMO Hulp bij huishouden is € 111.000 meer uitgegeven.
De lasten voor Begeleiding (AWBZ) en voor Dagbesteding vallen € 675.000 hoger uit.
De lasten voor WMO-vervoer zijn € 114.000 hoger uitgevallen.
De lasten voor Kortdurend Verblijf zijn opgenomen onder de kosten voor Begeleiding, waardoor er een voordeel van € 99.000 ontstaat.
De lasten voor SVB Beheerskosten voor € 102.000 hebben zich niet voor gedaan. De gemeente ontvangt hiervoor geen rekening, maar dit wordt rechtstreeks via de Algemene Uitkering verrekend.

De lasten voor Geëscaleerde zorg 18+ vallen € 122.000 hoger uit vanwege hogere lasten voor Beschermd Wonen (BW).

De lasten voor Maatwerkvoorzieningen (WMO) vallen € 207.000 lager uit.  De kosten voor Woningaanpassingen vallen bijna € 67.000 lager uit.
De kosten voor hulpmiddelen zijn € 134.000 lager uitgevallen.

Jeugdzorg

De lasten voor Jeugdzorg vallen € 3.317.000 hoger uit.

De hogere lasten ontstaan voor € 325.000 op Geëscaleerde Zorg 18- .
Jeugdbescherming, Jeugdreclassering en crisis hebben in totaal € 581.000 gekost.
De kosten voor Hoog specialistische jeugdhulp zijn € 247.000 lager uitgevallen.

Het merendeel van de hogere lasten ontstaan op Maatwerkdienstverlening 18- voor € 2.992.000.
De budgetten voor Jeugdhulp Landelijke inkoop (110.000), Jeugdhulp Bovenprovinciale inkoop (€ 100.000) en voor Jeugdzorg AWBZ extramuraal (€ 207.000) zijn feitelijk ingezet op Jeugd Resultaat gestuurde inkoop.
De lasten voor de inkooptaken van de centrumgemeente vallen € 79.000 lager uit.
De lasten voor PGB Jeugd vallen € 64.000 hoger uit. Een afname van het aantal ingezette PGB's is zichtbaar in de cijfers, maar was in de begroting te optimistisch meegenomen.
De lasten voor Jeugd Resultaat gerichte inkoop vallen € 3.437.000 hoger uit. Een nadere analyse is opgenomen in de paragraaf 't Hek Sociaal Domein.

Overig

Op de overige onderdelen van Programma 6 Sociaal domein zijn de lasten € 1.605.000 lager uitgevallen.
Dit saldo ontstaat voor € 1.535.000 op de Overige baten en lasten. Op dit onderdeel (saldo 't Hek) worden in 2018 de wijzigingen in de Integratie Uitkering Sociaal Domein bij gehouden.

Op het beleidsveld Samenkracht en Burgerparticipatie zijn de lasten € 130.000 lager uitgevallen.
Voor ruim € 81.000 ontstaat een voordeel vanwege een lagere subsidie aan Timpaan.
Het budget voor flankerend innovatie/communicatiebeleid is beperkt ingezet waardoor een voordeel van bijna € 30.000 ontstaat.
De budgetten ten behoeve van Sociale stimulering Wolvega, en voor Sociale stimulering kleine dorpen zijn beperkt ingezet waardoor per saldo een voordeel van € 68.000 ontstaat.
De kosten ten behoeve van Bestemming Noordwolde zijn bijna € 44.000 hoger uitgevallen.

De lasten voor Wijkteams zijn € 84.000 lager uitgevallen. Dit resultaat ontstaat voornamelijk op doorbelaste bedrijfsvoeringskosten.

Mutaties reserves
Er is geen verschil om toe te lichten.

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018

Voor de toelichting op de baten zijn de taakvelden samengevoegd per beleidsveld (zie tabel hieronder). De lasten staan apart genoemd.

Participatie

De baten voor het beleidsveld Participatie zijn € 309.000 hoger uitgevallen (voordeel).
Voor het onderdeel Arbeidsparticipatie zijn de baten € 38.000 hoger vanwege een subsidievaststelling voor Maatschappelijke Begeleiding over 2017 door Timpaan, en afrekeningen van ESF-regelingen.
Voor het onderdeel Inkomensregelingen zijn de baten € 271.000 hoger uitgevallen vanwege een hogere definitieve bijdrage 2018 uit de BUIG.

WMO

De baten voor het beleidsveld WMO zijn € 87.000 hoger uitgevallen (voordeel).
Voor het onderdeel Maatwerkdienstverlening 18+ zijn baten geweest voor € 195.000 vanwege bijdragen van centrumgemeente Leeuwarden ten behoeve van lokale Maatschappelijke Opvang en Vrouwenopvang (MOVO). Deze bijdragen betreffen de periode 2016 - 2018.
De baten op maatwerkvoorzieningen (WMO) zijn € 107.000 lager uitgevallen vanwege lager ontvangen eigen bijdragen voor de WMO dan verwacht.

Overig

De baten bij "Overig" zijn € 46.000 lager. Dit betreft grotendeels het taakveld "Samenkracht en burgerparticipatie" waarin de bijdrage van de provincie voor Bestemming Noordwolde fase 5 is verantwoord. In 2018 is de geraamde bijdrage van € 77.500 nog niet volledig besteed. Voor de jaren 2018, 2019 en 2020 is een totale bijdrage toegezegd van € 232.500 (€ 77.500 per jaar). Het in 2018 niet bestede deel wordt in 2019 of 2020 ingezet.  De bijdrage van de provincie is toegekend onder de voorwaarde dat het project eind 2020 is afgerond.

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018
Het nadelig saldo van baten en lasten is € 775.000 lager dan begroot. De lasten zijn lager (voordeel € 311.000) en de baten zijn hoger (voordeel € 463.000).

Lasten
Volksgezondheid
De lagere uitgaven voor volksgezondheid worden veroorzaakt doordat:
-het budget voor GIDS/JOGG is niet volledig gebruikt omdat het een meerjarig project is. Het overschot € 119.000 wordt besteed in de projectperiode (tot en met 2021).
-De bijdrage aan het Rijksvaccinatieprogramma van € 42.000 is pas in 2019 nodig.
-Voor de uitvoering van de Drank en Horecawet was 2018 een overgangsjaar naar een nieuw uitvoeringsplan in 2019. Ook hadden wij personele wisselingen. Daarom hebben wij minder interventies en activiteiten ingezet en is het budget voor € 14.000 niet volledig besteed.
-Er zijn minder bijdragen aan diverse organisaties verstrekt. Dit komt omdat er vrijwel geen subsidieaanvragen voor ons lokaal gezondheidsbeleid zijn binnen gekomen.

Riolering
De lasten  vallen € 55.000 lager uit dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt door lagere kapitaallasten (rente) dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door het niet realiseren van de geplande investeringen in 2017.

Milieubeheer
De lasten  vallen €98.000 lager uit dan begroot. Dit wordt onder andere veroorzaakt door het niet besteden van toegekende budgetten voor de streekagenda. Bij de voorjaarsnota zijn extra middelen aangevraagd voor actiepunten vanuit de streekagenda met betrekking tot circulaire economie. Deze middelen zijn in 2018 niet besteed. Het incidenteel toegekende bedrag van € 40.000 (hier staat ook een subsidie tegenover van € 20.000) moet ook voor 2019 nog beschikbaar blijven. Wij doen bij "Incidentele middelen van 2018 naar 2019" een voorstel om deze middelen over te hevelen naar 2019.
De werkelijke kosten van de OWO afdeling VTH (adviezen geluid/bodem, vervoerskosten) vallen lager uit dan begroot. Dit levert een voordeel op van € 43.000.

Begraafplaatsen en crematoria
In 2018 zijn er meer opbrengsten ontvangen voor de afkoop van het onderhoud van graven. Deze ontvangsten zijn in de voorziening gestort, om de toekomstige onderhoudskosten te kunnen dekken.

Baten
Riolering
De stijging van de inkomsten komt door dat er meer aansluitingen zijn geweest in 2018 dan waar vooraf rekening mee is gehouden.

Afval
De opbrengsten voor het brengstation zijn hoger dan begroot. De stijgende lijn van de bezoekersaantallen van afgelopen jaren zet zich voort. In 2018 zien we dat er meer bouw- en sloopafval is gebracht dan in 2017. Dit zien we bijvoorbeeld ook terug in de leges voor bouwvergunningen. Het aantal aanvragen zijn toegenomen, waaronder ook verbouwingen, die weer leiden tot meer bouw- en sloopafval.
Daarnaast zijn de opbrengsten in het kader van de afvalstoffenheffing toegenomen door dat er meer adressen zijn waar het afval wordt opgehaald ten opzichte van het aantal waar bij de begroting vanuit is gegaan.

Milieubeheer
In 2018 is een incidentele baat ontvangen als gevolg de realisatie van de zonneparken in Wolvega en Noordwolde € 236.000, alsmede een half jaar huuropbrengsten van de percelen (€ 12.500).
Ons voorstel is om deze baten te bestemmen in een reserve Energiefonds Weststellingwerf.  Dit voorstel is geheel in lijn met de motie die al eerder door uw raad is aangenomen en met het collegeprogramma, punt 35 Werken aan een duurzaam Weststellingwerf.

Begraafplaatsen en crematoria
Er zijn meer afkoopsommen voor onderhoud graven ontvangen.

Mutaties reserves
Exploitatie afval
Uitgangspunt is een 100% kostendekking. Bij de begroting 2018 zijn de tarieven afvalstoffenheffing met € 10 verlaagd. Op begrotingsbasis sluit de exploitatie afval met een nadelig exploitatieresultaat van € 175.300. De werkelijke exploitatie sluit af met een tekort van € 222.000. Dit tekort wordt onttrokken aan de reserve afvalstoffenverwijdering. Zie hiervoor ook de paragraaf lokale heffingen.

Exploitatie riolering
Uitgangspunt is een 100% kostendekking. Voor 2018 zijn de tarieven verhoogd op basis van het GRP (Gemeentelijk RioleringsPlan). Op begrotingsbasis sluit de exploitatie riolering met een voordelig exploitatieresultaat van € 57.000. Het werkelijke exploitatieresultaat sluit met een overschot van € 38.500. Met name in de kapitaallasten zit een voordeel omdat nog niet alle geplande investeringen zijn afgerond. Het overschot op de exploitatie is gestort in de reserve vervanging/onderhoud riolering.

Reserve onderhoud graven 
Er was zowel een storting als een onttrekking begroot van de reserve onderhoud graven. Dit heeft niet plaatsgevonden want de reserve bestaat niet meer Deze is eind 2017 omgezet naar een voorziening.

Algemene reserve 
Conform de begroting is er € 162.620 onttrokken aan de algemene reserve voor het project Gezond in de Stad (GIDS). Dit zijn de overgehevelde budgetten uit voorgaande jaren.

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018
Het nadelige saldo van baten en lasten is € 609.000 lager dan begroot. De lasten zijn lager (voordeel € 94.000) en de baten zijn hoger (voordeel € 515.000).

Lasten
Beheer overige gebouwen en gronden
Bij de kadernota 2018 is € 50.000 aangevraagd voor het actualiseren van de Energie Prestatie Adviezen (EPA's) ten aanzien van de gemeentelijke openbare gebouwen. In 2018 zijn de eerste stappen gezet om een onderzoeksbureau in de arm te nemen, die deze actualisatie voor ons uitvoert. Het budget willen wij graag overhevelen naar 2019, zodat wij in het najaar van 2019 de mogelijke energiebesparende en duurzame energie opwekkende maatregelen aan u kunnen voorleggen.

Ruimtelijke ordening
De kosten in relatie tot bestemmingsplannen zijn lager uitgevallen dan begroot (voordeel € 6.000) en het werkbudget voor de streekagenda is niet volledig ingezet (voordeel € 9.000). In totaal zijn de doorbelaste loonkosten voor dit taakveld ook lager dan begroot (voordeel € 15.000).

Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)
Het verschil wordt toegelicht in de paragraaf grondbeleid en onder toelichting op de balans onder voorraad (vlottende activa).

Wonen en bouwen
Binnen dit taakveld is een incidenteel budget beschikbaar voor een onderzoek naar snel internet  in de witte gebieden. Dit budget is in 2018 niet ingezet (zie ook Mutaties reserves). Daarnaast is het werkbudget voor de Koloniën van Weldadigheid niet volledig ingezet (voordeel € 13.000). Voor welstandsadvisering is meer geld uitgegeven dan begroot. Dit heeft te maken met de aantrekkende woningmarkt en toename van het aantal bouwaanvragen (nadeel € 28.000). Dit nadeel wordt gecompenseerd door de toename van de bouwleges, waar een voordeel wordt behaald (zie Baten). In de toerekening van kosten aan dit taakveld, zijn minder loonkosten toegerekend. In totaal leidt dit tot een voordeel op dit taakveld van € 54.000.

Baten:
Wonen en bouwen
De inkomsten op het taakveld Wonen en bouwen zijn hoger dan begroot, wat een voordeel van € 348.000 oplevert. Dit wordt volledig verklaart door de stijging van het aantal omgevingsvergunningen bouwen.  De markt trekt enorm aan en er worden veel meer bouwvergunningen aangevraagd. Dit zien we terug in de stijging van het aantal verkochte kavels, woningen die verbouwd worden en het aantal bouwaanvragen. Er zijn in 2018 een aantal grote projecten opgestart, waarvoor een bouwvergunning is aangevraagd. We zien hier ook de opbrengst van de door onszelf betaalde leges voor de bouwvergunning van de nieuwbouw op de gemeentewerf terug. Daarnaast zien we een stijging bij de opbrengst van omgevingsvergunning Aanleg van een werk. Deze stijging is terug te voeren op de aanvraag vergunning voor het project fietspad langs de Linde.
Tevens is in 2018 de eindafrekening van het project Tuindorpschool geweest met de provincie. De kosten voor dit project zijn al in voorgaande jaren gemaakt, waardoor wij nu een incidenteel voordeel hebben van € 18.000.

Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)
De woningterreinen in dit taakveld wordt toegelicht in de paragraaf grondbeleid en onder toelichting op de balans onder voorraad (vlottende activa).

Mutaties reserves
Voor de onttrekking uit de algemene reserve zijn twee bedragen geraamd, € 28.000 voor snel internet en € 40.000 voor de omgevingsvisie. Beide zijn projecten die overgeheveld zijn uit 2017. In 2018 is slechts € 11.000 uitgegeven ten behoeve van de omgevingsvisie.

Jaarrekening 2018 ten opzichte van actuele begroting 2018
Het voordelige saldo van baten en lasten is € 546.000 hoger dan begroot. De lasten zijn € 65.000 hoger en de baten zijn € 611.000 hoger.

Lasten
Treasury
Op het taakveld treasury staat de rente die we moeten betalen over de korte en langlopende geldleningen die we zijn aangegaan. De rente die aan de grondexploitatie en aan de overige taakvelden is toegerekend wordt daarop in mindering gebracht. Wat resteert is dan het renteresultaat. Het werkelijk renteresultaat over 2018 is € 120.000 negatief. De werkelijk te betalen rente is dus hoger dan de rente die we hebben doorberekend aan de grondexploitatie en de taakvelden. Zie daarvoor ook het renteschema in de paragraaf Financiering. We hebben bij de programmabegroting het percentage van de renteomslag aangepast van 4% in 2017 naar 2% vanaf 2018. Hiermee volgen we de notitie rente van juli 2016 van de commissie BBV. Onder dit taakveld staan verder nog de rentekosten van de door ons verstrekte geldleningen van € 75.000.

OZB woningen en OZB niet-woningen
De overschrijding op deze taakvelden komt door de extra lasten in verband kosten voorbereiding project omzetting inhoud naar gebruiksoppervlakte WOZ. Daarnaast hebben we te maken met hogere kosten van het beeldmateriaal (luchtfoto’s en cyclorama’s) en ook de kosten van heffing zijn gestegen (aanslagoplegging en verzendkosten). Verder staat hier de storting in de voorziening oninbare debiteuren van € 54.000.

Belastingen overig
Hier staat onder andere de storting van ruim € 4,4 miljoen opbrengst precariobelasting aan de daarvoor ingestelde voorziening. De storting is € 84.000 hoger omdat de werkelijke opbrengst ook hoger is dan de raming. Zie ook de paragraaf Lokale heffingen.  

Baten
Treasury
Hier staat de werkelijk ontvangen dividenduitkering van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). In 2018 is € 147.000 binnengekomen. 

OZB woningen en OZB niet-woningen
De werkelijke totale opbrengst is afgerond € 4,8 miljoen. Ten opzichte van de raming € 124.000 hoger. Deze hogere opbrengst wordt vooral veroorzaakt door een verandering in de waardeontwikkeling nadat de tarieven zijn vastgesteld. Dit geldt voor zowel de woningen als de niet-woningen.

Belastingen overig
Het verschil tussen de raming en de werkelijke opbrengst van € 75.000 komt vooral door een hogere opbrengst van de precariobelasting. In de opbrengst is een naheffing over 2016 en 2017 meegenomen van € 2,1 miljoen.

Economische promotie
Het verschil tussen geraamd en werkelijk komt door de toeristenbelasting. In de begroting is een opbrengst geraamd van € 120.000. We verwachten € 73.000 extra te ontvangen. Daarvan heeft € 29.000 nog betrekking op het belastingjaar 2017. De definitieve logiesomzet over 2017 is dus hoger dan we verwachtten. Voor het belastingjaar 2018 schatten we in nog ongeveer € 44.000 extra te ontvangen ten opzichte van de raming van € 120.000. Deze inschatting doen we op basis van de definitieve cijfers over 2017 en het mooie zomerweer in 2018.

Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds
Het gemeentefonds is de grootste inkomstenpost voor iedere gemeente. Het kent voor 2018 de volgende soorten uitkeringen: 1) de Algemene uitkering, 2) de integratie-uitkering Sociaal domein en 3) de decentralisatie- en (overige) integratie-uitkeringen.

1. Algemene uitkering
Ten opzichte van de raming is er nagenoeg geen verschil. De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Volgens het systeem van "samen de trap op en samen de trap af" hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de hoogte van het gemeentefonds. Geeft het rijk minder uit dan geraamd, dan vloeit er automatisch minder in het gemeentefonds. Uit de december-circulaire blijkt dat het rijk dit jaar naar verwachting minder uitgaven doet dan begroot, vooral op het vlak van de zorg. Gemeenten moeten zich bij het opstellen van de jaarrekening 2018 voorbereiden op een tegenvaller. Op macro-niveau wordt een bedrag genoemd van circa € 100 miljoen. Voor Weststellingwerf is dat op basis van de verwachtingen circa € 150.000 minder. Deze aanname is niet meegenomen in het resultaat van de jaarrekening. Meer informatie daarover komt in de aanstaande mei-circulaire.

2. Integratie-uitkering Sociaal domein
In de december-circulaire is eenmalig een uitkering opgenomen voor de tekorten op het terrein van jeugd en Wmo. Er is een Fonds tekortgemeenten ingesteld van € 200 miljoen. Aan 77 gemeenten is een uitkering toegekend waaronder aan onze gemeente voor een bedrag van € 417.568. Hiermee hebben we in de begroting geen rekening gehouden. 

3. Decentralisatie- en (overige) integratie-uitkeringen
Hieronder staat de integratie-uitkering WMO. Ten opzichte van de begroting is er nagenoeg geen verschil.

De definitie van overhead luidt:
Alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces.

Bedrijfskosten die direct betrekking hebben op activiteiten die gericht zijn op de externe klant zijn dus geen overhead maar zijn in de betreffende taakvelden opgenomen. Bedrijfskosten die niet direct aan de taakvelden kunnen worden toegerekend zijn dus overheadkosten. Deze bestaan uit personele kosten, huisvesting, ICT, communicatie en nog wat overige bedrijfsvoeringskosten.

Toerekening aan kostendekkende activiteiten
Alle directe kosten zijn rechtstreeks toegerekend aan de taakvelden. Voor taakvelden waar kostendekkende tarieven het uitgangspunt zijn, zoals bij de exploitatie afvalinzameling en riolering, wordt een opslag voor de overheadkosten toegepast. De opslag is een percentage van de directe salariskosten. De overhead waarmee wij hebben gerekend is 106%.

Er zijn geen cijfers om toe te lichten.

In 3 programma's en bij de overhead zijn de uitgaven hoger geweest dan het door de raad geautoriseerde bedrag.

De kadernota rechtmatigheid van het BBV zegt hier onder andere het volgende over: