Overzicht | algemene dekkingsmiddelen

Portefeuillehouder(s)	Jongebloed
Organisatie	Dienstverlening, Bedrijfsvoering en Organisatie

 

• OZB woningen
• OZB niet-woningen
• Belastingen overig
• Economische promotie
• Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds
• Treasury

Algemene dekkingsmiddelen zijn inkomsten die een gemeente vrij kan besteden. Dit in tegenstelling tot de specifieke dekkingsmiddelen zoals de opbrengst afvalstoffenheffing en de rioolheffing. De specifieke dekkingsmiddelen staan opgenomen in de betreffende programma’s onder de baten.

Algemene dekkingsmiddelen zijn bedoeld om de activiteiten binnen de programma's te betalen. Algemene dekkingsmiddelen zijn:
• Lokale heffingen, waarvan de besteding van de opbrengst niet gebonden is, zoals de onroerende zaak- , precario- en toeristenbelasting.
• Algemene uitkering en overige uitkeringen uit het gemeentefonds. Een grote uitkering die we van het Rijk ontvangen is de Algemene uitkering uit het gemeentefonds. We kunnen deze uitkering vrij besteden. De verantwoording vindt plaats aan de gemeenteraad onder meer via de jaarstukken.
• Dividend, een vergoeding die wordt uitbetaald aan de aandeelhouders.
• Saldo van de financieringsfunctie, dit is het verschil tussen de toegerekende rente aan de programma's en de werkelijk betaalde rente over de lang- en kortlopende leningen. Ook wel het renteresultaat genoemd.
• Overige algemene dekkingsmiddelen. Dit zijn de overige inkomsten waar geen bestedingsdoel voor is bepaald.

De gemeenteraad heeft geen invloed op de Algemene uitkering uit het gemeentefonds of het dividend wat een gemeente ontvangt. De gemeenteraad kan wel invloed uitoefenen op de hoogte van de lokale heffingen. Dit staat uitgelegd in de paragraaf over lokale heffingen. Een toelichting op het renteresultaat moet worden opgenomen in de paragraaf Financiering.

Gemeentelijke belastingen
Naast de twee taakvelden "OZB woningen" en "OZB niet-woningen" wordt hier ook het taakveld "Belastingen overig" opgenomen. Dat zijn de precariobelasting en de reclamebelasting. Onder het taakveld Economische promotie vallen de toeristenbelasting en de forensenbelasting.

Gemeentefonds
We ontvangen geld van het Rijk uit het gemeentefonds. In 2020 was dat € 47,8 miljoen. Hiervan hebben we een groot deel van onze uitgaven betaald. Het gemeentefonds kent de volgende soorten uitkeringen: 1) de Algemene uitkering, 2) de integratie-uitkering Sociaal domein en 3) de decentralisatie- en (overige) integratie-uitkeringen.

1) Algemene uitkering
Jaarlijks ontvangen we, volgens een vastgesteld verdeelsysteem, een uitkering uit het gemeentefonds. In het verdeelsysteem wordt rekening gehouden met de onderlinge verschillen in de kosten waar een gemeente voor staat en de draagkracht van gemeenten (de belastingcapaciteit). Dit jaar hebben we op drie momenten informatie over de gemeentefondsuitkering ontvangen. In mei op basis van de Voorjaarsnota, in september op basis van de Miljoenennota en in december op basis van de Najaarsnota van het Rijk. Op basis van deze informatie van het Rijk leiden we onze verwachte uitkering uit het gemeentefonds af. Dat doen we, omdat de omvang van de uitkering niet vast staat. Dit komt omdat de uitkering voor een belangrijk deel bepaald wordt door de ontwikkeling van de Rijksuitgaven. Geeft het Rijk meer uit dan krijgen gemeenten meer geld, maar geeft het Rijk minder uit dan krijgen gemeenten ook minder. Samen trap op, trap af noemt het Rijk dat.
In 2020 hebben we € 42,1 miljoen aan algemene uitkering ontvangen, zo'n € 1,3 miljoen meer dan we hadden begroot. 

Compensatie coronamaatregelen
Ook in 2021 zullen gelden worden uitgekeerd door het Rijk als gevolg van de genomen coronamaatregelen.

Compensatie corona
Buiten het gemeentefonds om worden nog meer compensaties verstrekt in de vorm van specifieke uitkeringen (SPUK’s). Dat betreft:
- Zwembanen en ijsbanen;
- Verlenging steun aan sportverenigingen;
- Toezicht en handhaving;
- TOZO 3 regeling;
- Beschikbaarheidsvergoeding openbaar vervoer.

In de decembercirculaire is een vooraankondiging gedaan voor een aantal regelingen. Dit is niet verwerkt in de jaarrekening 2020.
- Inkomstenderving.
- Afvalinzameling.
- TONK ( Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten) voor huishoudens die door omstandigheden in ernstige financiële problemen dreigen te komen).

Herijking gemeentefonds
De invoerdatum van het nieuwe verdeelstelsel is opgeschoven naar 1-1-2023, de invoering van het nieuwe verdeelstelsel wordt aan het nieuwe kabinet overgelaten. 

2) Integratie-uitkering Sociaal domein
In 2019 is de integratie-uitkering Sociaal domein (die samenhing met de decentralisatie van taken) voor het grootste deel overgeheveld naar de Algemene uitkering. Uitzondering hierop zijn de onderdelen "Voogdij/18+" en "participatie" (WSW) waar we nog wel een afzonderlijke integratie-uitkering voor ontvingen. Voor deze onderdelen kregen we in 2020 € 400.000 meer dan we vooraf hadden begroot.

Inburgering
In 2020 heeft de introductie van de integratie-uitkering Inburgering plaatsgevonden in verband met de Wet Inburgering die per 1 juli 2021 in werking treedt. Gemeenten ontvangen hiervoor in 2020 een incidentele bijdrage voor de invoeringskosten en een structurele bijdrage in de uitvoeringskosten ( 2021 en verder).

Jeugdhulp
Het kabinet heeft in 2019 besloten extra middelen toe te voegen aan het jeugdhulpbudget. Aanvullend doet het Rijk nog onderzoek om te kunnen bepalen of en zo ja in welke mate gemeenten structureel extra middelen nodig hebben. In de septembercirculaire is aangekondigd dat voor 2022 op landelijk niveau eenmalig aanvullend € 300 miljoen toegevoegd zal worden aan de algemene uitkering voor het jeugdhulpbudget. 

3) Decentralisatie- en (overige) integratie-uitkeringen
Het Rijk onderscheidt naast de Algemene uitkering en Integratie-uitkering Sociaal domein ook de categorie "Decentralisatie- en (overige) integratie-uitkeringen. In deze categorie zijn middelen opgenomen voor verschillende (soms eenmalige) taken die wij uit kunnen voeren, zoals de eenmalige bijdrage uit het Klimaatakkoord, middelen voor Gezond in de stad en sportcoaches. Omdat deze middelen naar hun aard vergelijkbaar zijn met de middelen uit de Algemene uitkering classificeren wij ze onder de noemer "Algemene Uitkering / Gemeentefonds".

Treasury
Op het taakveld treasury staan alle rentelasten en rentebaten. De rentelasten worden vervolgens toegerekend aan de overige taakvelden. Voor onze gemeente is de manier van rentetoerekening niet nieuw maar het is met ingang van 2017 op grond van de voorschriften verplicht gesteld. Het saldo tussen de rente die is toegerekend aan de taakvelden en de werkelijk te betalen rente blijft op dit taakveld staan. Ook staan op dit taakveld de ontvangen dividenduitkeringen.

Woonlasten
In 2020 heeft het rijk een benchmark woonlasten ingevoerd om jaarlijks de ontwikkeling van de lokale lasten inzichtelijk er te maken. Hierin wordt naast de OZB ook de riool- en afvalstoffenheffing vergeleken. De benchmark vervangt de landelijke macronorm voor de OZB. De macronorm bepaalde de maximale jaarlijkse stijging van de OZB-opbrengsten van alle gemeenten.

De toelichting op deze cijfers staat bij het onderdeel jaarrekening, overzicht van baten en lasten, algemene dekkingsmiddelen.