| Portefeuillehouder(s) | Jongebloed |
| Organisatie | Dienstverlening, Bestuur en Organisatie |
Iedere gemeente kent twee soorten dekkingsmiddelen: de specifieke dekkingsmiddelen en de algemene dekkingsmiddelen. Specifieke dekkingsmiddelen zijn bijvoorbeeld de opbrengst afvalstoffenheffing, de opbrengst rioolheffing en de leges voor burgerzaken. Ze hangen altijd samen met het beleidsveld waar ze betrekking op hebben. Ze staan opgenomen in de betreffende programma’s onder de baten. Het verschil tussen de twee soorten is dat de algemene dekkingsmiddelen vrij besteedbaar zijn. De besteding van deze inkomsten is niet aan een bepaald programma (doel) gebonden. De specifieke dekkingsmiddelen zijn dat wel.
Dit onderdeel gaat over de algemene dekkingsmiddelen. Het overzicht bestaat uit de volgende taakvelden:
| Taakvelden |
| OZB woningen |
| OZB niet-woningen |
| Belastingen overig |
| Economische promotie |
| Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds |
| Treasury |
Gemeentelijke belastingen
Naast de twee taakvelden OZB voor woningen en OZB voor niet-woningen wordt hier ook het taakveld Belastingen-overig opgenomen. Dat zijn de precariobelasting en de reclamebelasting. De reclamebelasting is per 1 januari 2016 ingegaan en eindigt vooralsnog per 31 december 2020. De raad kan dan opnieuw besluiten over het al dan niet opleggen van deze belasting. De precariobelasting is per 1 juli 2017 afgeschaft. Voor onze gemeente geldt een overgangsregeling tot 1 januari 2022. Onder het taakveld Economische promotie vallen de toeristenbelasting en de forensenbelasting.
In de paragraaf Lokale heffingen wordt een en ander uitgebreid toegelicht.
Gemeentefonds
Gemeenten ontvangen geld van het rijk uit het gemeentefonds. Hiermee betalen ze een deel van de uitgaven. Iedere gemeente mag zelf bepalen waar ze dat geld aan besteden. Via de jaarstukken legt het college daarover verantwoording af aan de gemeenteraad. Het gemeentefonds kent de volgende soorten uitkeringen: 1) de algemene uitkering, 2) de integratie-uitkering Sociaal domein en 3) de decentralisatie- en (overige) integratie-uitkeringen.
1) Algemene uitkering
Jaarlijks ontvangt elke gemeente volgens een bepaald verdeelsysteem een uitkering uit het gemeentefonds. Het verdeelstelsel is opgenomen in de Financiële-verhoudingswet. In de verdeling wordt rekening gehouden met onderlinge verschillen in de kosten waar een gemeente voor staat en met de draagkracht van gemeenten (de belastingcapaciteit). Iedere gemeente ontvangt op drie tijdstippen in het jaar informatie over de gemeentefondsuitkering. In mei op basis van de Voorjaarsnota van het rijk, in september op basis van de Miljoenennota van het rijk en in december op basis van de Najaarsnota van het rijk.
De laatst ontvangen circulaire (de decembercirculaire 2017) is in deze jaarstukken verwerkt.
Trap op en trap af
De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Stijgen de uitgaven van het rijk dan is het gemeentefonds hoger. Omgekeerd is ook het geval, een daling van de rijksuitgaven betekent minder geld in het gemeentefonds. De september-circulaire 2017 laat al zien dat de algemene uitkering voor 2017 iets nadeliger is dan de raming uit de najaarsnota 2017. Dit als gevolg van (lagere) rijksuitgaven. De laatste circulaire van 2017 (december) bevestigt dit beeld.
2) Integratie-uitkering Sociaal domein
De integratie-uitkering Sociaal domein bestaat uit de middelen die per 2015 voor de Wmo (het nieuwe deel) en voor de jeugd naar gemeenten zijn gegaan en uit het participatiebudget zoals dat uit de Participatiewet beschikbaar is gekomen. Het beschikbare budget maakt onderdeel uit van 't Hek binnen het Sociaal domein. In het nieuwe regeerakkoord is opgenomen dat een groot deel van de integratie-uitkering Sociaal domein met ingang van 2019 opgaat in de algemene uitkering. De verdeelmodellen zoals die er nu zijn, veranderen bij de overgang in 2019 niet. Wel wil het kabinet op een later moment een aanzienlijke wijziging van het systeem van verdelen doorvoeren. Achtergrond hiervan is het signaal dat een aantal gemeenten heeft afgegeven dat ze behoorlijke tekorten hebben op het Sociaal domein.
Treasury
Op het taakveld treasury staan alle rentelasten en rentebaten. De rentelasten worden vervolgens toegerekend aan de overige taakvelden. Voor onze gemeente is de manier van rentetoerekening niet nieuw maar het wordt met ingang van 2017 op grond van de voorschriften verplicht gesteld. Het saldo tussen de rente die is toegerekend aan de taakvelden en de werkelijk te betalen rente blijft op dit taakveld staan. Ook staan op dit taakveld de ontvangen dividenduitkeringen.